Ενα βίντεο παρουσίασης της Αμφιλοχίας απο τον κο Κώστα Γρένζο (Σύνδεσμος στο youtube https://www.youtube.com/watch?v=u7WLy9ols7g)

Η Αμφιλοχία είναι παράλια κωμόπολη (υψόμ. 10 μέτρα) της Περιφερειακής Ενότητας Αιτωλοακαρνανίας στην πρώην επαρχία Βάλτου^.

Γεωγραφία - Ιστορία

Η Αμφιλοχία είναι χτισμένη στο πιο εσωτερικό σημείο του όρμου του Αμβρακικού κόλπου αμφιθεατρικά πάνω σε δυο λόφους που στο νότιο μέρος συγκλίνουν μεταξύ τους και σχηματίζουν ορθή γωνία. Πρόκειται για πολύ σημαντική θέση, αφού για αιώνες αποτελεί τη μοναδική δίοδο από τη δυτική Στερεά Ελλάδα προς την Ήπειρο ακόμα και μετά την κατασκευή της σύγχρονης υποθαλάσσιας σήραγγας Πρέβεζας - Ακτίου. Απέχει από την Αθήνα 314 χιλιόμετρα ΒΔ., 42 χιλιόμετρα Β. από το Αγρίνιο και 40 Ν. από την Άρτα.

Σύμφωνα με τον Παυσανία τ' όνομά της οφείλεται στον βασιλιά Αμφίλοχο, γιο του Αμφιαράου. Μετά την πτώση της Τροίας ο Αμφίλοχος εγκαταστάθηκε στη περιοχή στο μέρος όπου μέχρι και την εποχή του Παυσανία ονομαζόταν Αμφίλοχοι. Στη θέση της Αμφιλοχίας βρισκόταν η αρχαία Ακαρνανική πόλη Λιμναία, της οποίας ερείπια σώζονται μέχρι σήμερα στο λόφο πάνω από την κωμόπολη, όπου υπάρχει και το εξωκλήσι της Αγίας Τριάδας. Η τοποθεσία αυτή υπήρξε στρατηγικής σημασίας για την αρχαία Ακαρνανία, αφού είχε έλεγχε το πέρασμα από την ενδοχώρα της Αιτωλίας και της Ακαρνανίας προς τον Αμβρακικό Κόλπο και την παράκτια διάβαση από την Ακαρνανία προς την Ήπειρο.

Ο Αλή Πασάς, την περίοδο της τουρκοκρατίας, μετέφερε βίαια κατοίκους του παλιού χωριού της Αμβρακίας (στα ΝΔ της σημερινής Αμφιλοχίας) και τους εγκατέστησε στην περιοχή της ακρόπολης της αρχαίας πόλης ιδρύοντας ταυτόχρονα χάνι -εμπορικό σταθμό και πανδοχείο- για τη διευκόλυνση των διερχόμενων καραβανιών. Στο χάνι αυτό (τουρκ. Karavan Sarai = Καρβασαράς) οφείλεται η αρχική ονομασία της Αμφιλοχίας .

Το έδαφος που συναντάμε στην περιοχή είναι όλο πετρώδες πλην των παραλιακών επιχώσεων. Ο συνδυασμός του ορεινού όγκου με τη θάλασσα αποτελούν ένα φυσικότατο καταφύγιο προστασίας των τουριστικών σκαφών απ' τους ανέμους. Είναι χαρακτηριστικό, ότι παρά τους -κατά καιρούς- ισχυρούς ανέμους που πνέουν στην περιοχή του Αμβρακικού δεν έχει μνημονευτεί ουδέποτε ναυάγιο. Η γεωγραφική θέση της πόλης οδήγησε στο να αποκαλείται σήμερα η Αμφιλοχία «η νύφη του Αμβρακικού».

Διοικητικά

Το 1836 αναφέρεται ως Καρβασαράς να ορίζεται έδρα του τότε δήμου Αμβρακίας. Το 1908 με το ΦΕΚ 288Α - 21/11/1908 μετονομάζεται σε Αμφιλοχία. Το 1946, με το ΦΕΚ 112Α - 26/03/1946, η Αμφιλοχία μαζί με τους συνοικισμούς: Μπούκας, τον οικισμό της Λιμναίας και τον Πλατό δημιούργησαν το Δήμο Αμφιλοχίας.

Με την εφαρμογή του σχεδίου Καποδίστριας, το 1999, ο Δήμος Αμφιλοχίας διευρύνεται και αποτελείται από 10 τοπικά διαμερίσματα με τους οικισμούς τους. Τα Τοπικά Διαμερίσματα: Αμφιλοχίας (έδρα του Δήμου), Στάνου, Σπάρτου, Βαρετάδας, Αμπελακίου, Ανοιξιάτικου, Κεχρινιάς, Λουτρού, Μέγα Κάμπου Σαρδινίων, Σύμφωνα με την απογραφή πληθυσμού του 2001, είναι ο τέταρτος μεγαλύτερος δήμος του Νομού σε πληθυσμό με 12.834 κατοίκους, ενώ εκτείνεται σε 390.597 στρέμματα.

Από το 2011 ο Δήμος Αμφιλοχίας, με το Πρόγραμμα Καλλικράτης, συνενώθηκε με τον Δήμο Ινάχου και τον Δήμο Μενιδίου. Ο Δήμος καταλαμβάνει το βόρειο άκρο της περιφέρειας και σε μεγάλο βαθμό αντιστοιχεί στην πρώην Επαρχία Βάλτου. Η έκτασή του ανέρχεται σε 1.091,81 τ.χλμ. και ο πληθυσμός σε 17.056 κατοίκους, σύμφωνα με την απογραφή του 2011^[7]. Η έδρα του δήμου είναι η Αμφιλοχία.

Αξιόλογοι Αμφιλοχιώτες

• Σπυρίδων Καραϊσκάκης, πρωτεργάτης της εξέγερσης του 1854.
• Δημήτριος Γρίβας, πρωτεργάτης της εξέγερσης του 1854.
• Σπύρος Κόντος, εκδότης σχολικών βιβλίων και χαρτών.

πηγή: Wikipedia