WESTMEDIA CIRCLE SMALL

Παρασκευή, 26 Ιουλίου 2019 10:42

Η παρακμή της Αιτωλοακαρνανίας τους δύο πρώτους αιώνες της Τουρκοκρατίας

Του Λίνου Υφαντή,

Η τουρκοκρατία στην Αιτωλοακαρνανική ενδοχώρα  ουσιαστικά ξεκινάει από το 1460, όταν το Αγγελόκαστρο έπεσε στα χέρια των  Οθωμανών. Αυτό σήμανε ουσιαστικά το τέλος της δυναστείας των Τόκκων και την αποχώρηση του Λεονάρδου Γ΄από την περιοχή. Ακολούθησε ο πλήρης έλεγχος της θάλασσας με την πτώση της Βόνιτσας το 1479 και της Ναυπάκτου το 1499.

Άγνωστες παραμένει έκτοτε οι συνθήκες διαβίωσης των κατοίκων της περιοχής και των Χριστιανικών κοινοτήτων κατά τους δύο πρώτους αιώνες. Από τις λιγοστές μαρτυρίες μπορούμε να συμπεράνουμε ότι η περιοχή περιήλθε σε πλήρη παρακμή. Τα πολεμικά γεγονότα που σημάδεψαν τους δύο πρώτους αιώνες είναι η Ναυμαχία της Ναυπάκτου το 1571, η εξέγερση  στο Ξηρόμερο το 1585 και η επιδρομή των Ενετών το 1684. Αν εξαιρέσουμε την εξέγερση στο Ξηρόμερο, οι υπόλοιπες περιπτώσεις χαρακτηρίστηκαν  καθαρά από την εμπλοκή ξένων δυνάμεων. Επομένως το ντόπιο στοιχείο είχε μεν τη διάθεση να μετουσιώσει την ταυτότητα του μέσω της αποτίναξης του Οθωμανικού ζυγού και να αυτονομηθεί. Δυστυχώς όμως δεν είχε τις δυνατότητες ούτε τις στρατιωτικές ούτε τις ιδεολογικές ώστε να συσπειρώσει τους ντόπιους πληθυσμούς και να έχει επιτυχημένη έκβαση ένας τέτοιος αγώνας.

Πως άλλωστε να γίνονταν αυτό;  Μαθαίνουμε  από την «Ιερά Διήγησης» του Γρηγορίου της Μονής Προυσού την πλήρη παρακμή του τόπου αυτού. Αναφέρει εν ολίγοις ότι ο  τόπος αυτός ( σ.σ.Ξηρόμερο, Κράβαρα, Βραχώρι) ήταν παντελώς άβατος και ανώνυμος.  Δεν υπήρχαν ήμερα ζώα ούτε καν ήμεροι άνθρωποι και οι χριστιανοί αναγκάζονταν να καταφεύγουν στα βουνά λόγω ληστειών.

Ένας Ιταλός γεωγράφος στο έργο του Σ. Μπαλμπή » Η αναγεννηθείσα Ελλάς» μιλάει για «πουρνάρια και βελανίδια που σκέπαζαν τα χωριά με τα λίγα σπίτια και λιγοστές φαμίλες, οι οποίες δεν μπορούσαν ναθρέψουν περισσότερες στα κατάξερα εκείνα Αιτωλικά μέρη». Φυσικά οι οικογένειες δεν μπορούσαν να αναπτύξουν οικονομική δραστηριότητα μόνιμη λόγω ληστειών.

Τα παραπάνω επιβεβαιώνει ο λόγιος Ευγένιος Γιαννούλης ο Αιτωλός σε επιστολή του προς τον Επίσκοπο Λαρίσης Διονύσιο το 1665. Μιλάει  έλλειψη γραμμάτων, για αναλφάβητους και τρισβάρβαρους λόγω της έλλειψης σχολείων και ιδίως ιερέων στην περιοχή αυτή. Η έλλειψη ήταν τέτοια που υπήρχαν και περιπτώσεις όπου παιδιά δεν είχαν προλάβει καν να βαφτιστούν, ενώ οι ιερείς αντιμετώπιζαν την εχθρότητα αλλόθρησκων πληθυσμών σε ορισμένες περιπτώσεις.  «Τα γράμματα τους καιρούς τούτους παντού εχάθηκαν» αναφέρει χαρακτηριστικά. Κινδύνεψε σε πολλές περιπτώσεις η θρησκεία, η γλώσσα και ο πολιτισμός των αυτοχθόνων.

Η οικονομική πίεση προς τους ντόπιους πληθυσμούς συν τη βαριά πληροφορία εξανάγκασε μια μερίδα κατοίκων να αλλαξοπιστήσει. Σε αυτό  το φαινόμενο αποδίδεται  κατά τον Κ.Σ. Κώνστα η αλλαγή τοπωνυμίων όπως Χασάν-Αγά στη Μακρυνεία μεταξύ Γραμματικούς και Ματαράγκας, το Μουσταφούλι στο Παναιτώλιο και το Ζαπάντι στη Μεγάλη Χώρα.

Την παρακμή αυτή ανέστρεψε η ίδρυση σχολείων στα τέλη του 17ου αιώνα και τον 18ο αρχής γενομένης από Αιτωλικό και Μεσολόγγι. Αργότερα επεκτάθηκαν σε όλη την ηπειρωτική Ελλάδα με την καίρια συμβολή του Κοσμά του Αιτωλού. Η περιγραφή των παρακμιακών δύο πρώτων αιώνων μας ωθούν να αντιληφθούμε ακόμα περισσότερο την αξία του έργου του.

agrinionews.gr

 

Τελευταία τροποποίηση στις Τρίτη, 27 Οκτωβρίου 2020 10:38

Τελευταία άρθρα

  • Prev
Eικόνα: Μουσείο φωτογραφίας. Εκθεση με τίτλο «Πορτραίτα Ιστορίας, Βούλα Παπαιωάννου-Δημήτρης Χαρισιάδης 1940-1960- Έργα από τα φωτογραφικά αρχεία του Μουσείου Μπενάκη» ...
19 Μαρτίου 2023
Η Σαντορίνη “στέφθηκε” ως το πιο δημοφιλές ελληνικό νησί, με βάση τον αριθμό των διαδικτυακών αναζητήσεων, στην κατάταξη της Holidu με τα 20 πιο δημοφιλή ελληνικά νησιά, με τη Λευκάδα και την Κέρκυρα ...
18 Μαρτίου 2023
Το λαχανόψωμο είναι μια παραδοσιακή πίτα με χόρτα που αντί φύλλου χρησιμοποιούμε ένα χυλό από αλεύρι καλαμποκιού. Τη συναντάμε με μικρές παραλλαγές και διάφορες ονομασίες (πλαστός, μπλατσάρα, ...
17 Μαρτίου 2023
Η λίμνη Τριχωνίδα βρίσκεται στην Αιτωλοακαρνανία, στα ανατολικά της πόλης του Αγρινίου και αποτελεί τη μεγαλύτερη λίμνη στον ελλαδικό χώρο. Η σπάνια φυσική ομορφιά της, ο πληθυσμός των υδρόβιων ...
14 Μαρτίου 2023
Φωτο: Στατήρας του κοινού των Αιτωλών μετά την απόκρουση των Γαλατών. Παριστάνει γυναικεία μορφή που συμβολίζει την Αιτωλία να πατά σε γαλατικές ασπίδες. Του Λίνου Υφαντή. Στην αρχαία Αιτωλία ...
13 Μαρτίου 2023
Του Κώστα Σακαρέλου Στο προσκλητήριο της Εθνεγερσίας του 1821, βροντερό παρών έδωσε και το Κρίκελλο Ευρυτανίας, με δεκάδες απλούς στρατιώτες αλλά και με καπεταναίους, οι οποίοι, πλάι στους ...
11 Μαρτίου 2023
Μόλις 2,5 χιλιόμετρα βόρεια από το Μαραντοχώρι Λευκάδας, περίπου 30 λεπτά περπάτημα, βρίσκεται μέσα σε ένα τοπίο εκπληκτικής φυσικής ομορφιάς ανάμεσα από ελαιόδεντρα, η φυσική λίμνη του νησιού ...
10 Μαρτίου 2023
γράφει ο Κωνσταντίνος Σαμψών Το γύρισμα κινηματογραφικών ταινιών στο Αγρίνιο και την ευρύτερη περιοχή αποτελεί πλέον μια πραγματικότητα και οι παραγωγές αυτές καλούνται να αναδείξουν εκτός των ...
08 Μαρτίου 2023
Η Ευρυτανία αναδείχθηκε ιδιαιτέρως στο ταξιδιωτικό ρεπορτάζ των τελευταίων ετών κι ευτύχησε να αποκτήσει πολλούς καινούριους φίλους –ειδικά ανάμεσα στους λάτρεις του χειμερινού τουρισμού και των ...
07 Μαρτίου 2023
Ένα Ελληνικό Παραδοσιακό Πρωινό, σ΄έναν αυθεντικό τόπο ζωής όπως τα χωριά της Ευρυτανίας, είναι μια ανεπανάληπτη εμπειρία. Βρεθήκαμε στο Λημέρι Ευρυτανίας, καλεσμένοι του83χρονου παππού Ανδρέα και ...
06 Μαρτίου 2023
Όμορφος είναι και ο Πρόδρομος  του Ξηρομέρου. Χωριό σε υψόμετρο 140 μέτρα, βρίσκεται νοτιοδυτικά της λίμνης Οζερός και σε απόσταση 18 χλμ. βορειοανατολικά του Αστακού. Το χωριό είναι ...
05 Μαρτίου 2023
Οδοιπορικό στη μοναξιά. Συνεχίζοντας το οδοιπορικό μας στην Ορεινή Ελλάδα, δημιουργούμε ένα μεγάλο αρχείο προφορικών ιστοριών κυρίως από ηλικιωμένους που ζουν στην ελληνική ύπαιθρο, καταγράφοντας ...
05 Μαρτίου 2023