Τα θεαματικά Χαλκούνια του Αγρινίου (Βίντεο)

Ένα από τα παλιότερα και θεαματικότερα έθιμα της Μεγάλης Εβδομάδας είναι το κάψιμο ή ρίξιμο (όπως το λένε οι Αγρινιώτες) των χαλκουνιών. Τα χαλκούνια είναι αυτοσχέδια πυροτεχνήματα που τα κατασκευάζουν οι ίδιοι οι χρήστες τους.

Πρόκειται για κοίλους χάρτινους κυλίνδρους που το ένα τους άκρο διαμορφώνεται σε ακροφύσιο και το άλλο είναι ανοιχτό. Από το ανοιχτό άκρο τοποθετείται μπαρούτι και στη συνέχεια “ταπώνεται” προσεκτικά ώστε αυτό να κλείσει. Αρκεί το πλησίασμα ενός αναμένου τσιγάρου στο ακροφύσιο για να ξεχυθεί ένας χείμαρρος φωτιάς που εκτοξεύεται σε μεγάλη απόσταση. Ο χρήστης του χαλκουνιού με διάφορες κινήσεις κάνει το θέαμα της φωτιάς θεαματικότερο.

Η ιστορία των χαλκουνιών ανάγεται στα χρόνια της τουρκοκρατίας και επινοήθηκαν από τους πιστούς για την απομάκρυνση αλλοθρήσκων που παρεμπόδιζαν την περιφορά των επιταφίων.

Μετά την απελευθέρωση τα χαλκούνια παρέμειναν σαν έθιμο και σε κάποια περίοδο σαν ένας ιδιότυπος “πόλεμος” μεταξύ των ενοριών της πόλης του Αγρινίου.

Στην πόλη του Αγρινίου την περίοδο εκείνη εγκαταστάθηκαν πολλοί Σουλιώτες που διέμεναν κοντά στις ενορίες της Ζωοδόχου Πηγής και του Αγίου Δημητρίου και αποτελούσαν την πλειοψηφία. Οι άλλες ενορίες της πόλης ήταν η Αγία Τριάδα, ο Άγιος Χριστόφορος και ο Άγιος Γεώργιος που την πλειοψηφία των ενοριτών αποτελούσαν οι γηγενείς Αγρινιώτες.

Ο “χαλκουνοπόλεμος”, που προαναφέραμε, είχε σαν αντιπάλους τις ενορίες των Σουλιωτών (τα Σουλιωτάκια) και των Αγρινιωτών (τα Βραχωριτάκια). Σημείωση: η παλαιά ονομασία του Αγρινίου ήταν Βραχώρι.

Μετά την περιφορά των επιταφίων στην πόλη οι δύο «στρατοί» έστηναν τη «μάχη» στη νότια και τη βόρεια πλευρά της πλατείας Στρατου και νικήτρια ήταν η ομάδα που θα απωθούσε την άλλη από την πλατεία. Μετά το πέρας της «μάχης» οι αντίπαλοι έδιναν τα χέρια και τις ευχές για καλό Πάσχα και φυσικά το ραντεβού για την επόμενη χρονιά.

Κάποιες φορές από ορισμένους τα χαλκούνια κατασκευάζονταν πολύ δυνατά με αποτέλεσμα να υπάρχουν και σοβαρά ατυχήματα.

Από κάποια περίοδο και μετά ο χαλκουνοπόλεμος σταμάτησε και το ρίξιμο των χαλκουνιών έλαβε την μορφή φεστιβάλ χωρίς αντιπάλους. Και την περίοδο αυτή δεν έλειψαν τα ατυχήματα επειδή κάποιοι επέμειναν να κατασκευάζουν δυνατά χαλκούνια.

Κατά την περίοδο της δικτατορίας το έθιμο των χαλκουνιών καταργήθηκε για να επανέλθει αμέσως μετά.

Τα τελευταία περίπου 25 χρόνια το έθιμο συνεχίζεται απρόσκοπτα και τα χαλκούνια που ρίχνονται είναι ήπια, θεαματικά και ακίνδυνα.

Σε συνδυασμό με τη συνάντηση των επιταφίων της πόλης το βράδυ της Μεγάλης Παρασκευής στη κεντρική πλατεία και με την παρουσία και της πολυπληθούς φιλαρμονικής του Δήμου Αγρινίου δημιουργείται μια κατανυκτική ατμόσφαιρα που κλείνει με το θεαματικό ρίξιμο των χαλκουνιών. Η συμμετοχή του κόσμου είναι πολύ μεγάλη, οι δε επισκέπτες που καταφθάνουν στο Αγρίνιο για να βιώσουν το έθιμο αυτό είναι πολλοί.

Να μην μας διαφεύγει και το γεγονός ότι η Μεγάλη Παρασκευή είναι για το Αγρίνιο ημέρα μνήμης για τους 120 έλληνες πατριώτες που εκτελέστηκαν το 1944 στην πόλη από τους Γερμανούς κατακτητές. Τέσσερες από αυτούς κρεμάστηκαν στην κεντρική πλατεία. Το γεγονός αυτό φορτίζει πολύ συναισθηματικά την ατμόσφαιρα της πένθιμης αυτής μέρας.

Δείτε το βίντεο από την προετοιμασία του εθίμου: