Η απελευθέρωση του Βραχωρίου όπως την κατέγραψε ο ιστοριογράφος-απομνημονευματογράφος Λάμπρος Κουτσονίκας στο έργο του Γενική Ιστορία Της Ελληνικής Επαναστάσεως (Τόμ. 1), εκδόσεις Βεργίνα,2002:

«Περί τα τέλη Μαΐου 1821 μόλις συναθροίστηκαν στρατιωτικά σώματα Ελλήνων γύρω από το Βραχώρι, πολιορκώντας το στενά. Αρχηγοί ήταν ο Δ. Μακρής από την επαρχία Ζυγού, έχοντας περίπου 700, ο Σιαδήμας από το Απόκουρο με 500, ο Θεόδωρος Γρίβας με 200 από την Ακαρνανία, ο Αλέξανδρος Βλαχόπουλος, ο Τζιόγκας με 500 Ακαρνάνες και Βλάχους, ο Ν. Κακαρής Σουλιώτης με 150 Ηπειρώτες και άλλοι διάφοροι.

Τότε ένας γενναίος καμπίσος μουστακαλής Σπύρος τ’ όνομά του όπως αργότερα μολόγαγε ο αγωνιστής ο Λάμπρος Κουτσονίκας χωρίς να αναφέρει επώνυμο, όρμησε πάνω στη μάντρα του στρατοπέδου, κι έστησε το μπαϊράκι με το σταυρό, και στη συνέχεια στάθηκε δίπλα του με το γιαταγάνι γυμνό στο χέρι του έτοιμος να το υπερασπιστεί. Μπαταριές ακούστηκαν απ’ τις εχθρικές θέσεις, κι ο Σπύρος έπεσε νεκρός. Σχεδόν ταυτόχρονα όμως ένα έξαλλο μπουλούκι αγωνιστών εφόρμησε κραδαίνοντας τα γιαταγάνια και σκαρφάλωσε στις μάντρες. Μέσα στο πανικό και στην αναστάτωση που επεκράτησε οι σύντροφοι του γενναίου αγωνιστή κατάφεραν πήραν το σώμα του για να το θάψουν κι από ότι λέγεται τούτος ήταν ο πρώτος νεκρός της απελευθέρωσης του Βραχωριού.

Οι Τούρκοι της πόλης με δύο Δερβεναγάδες Αλβανούς, τον Ταχήρ Παπούλια και Νούρκα Ζέβρανη ήταν περίπου χίλιοι. Οι Έλληνες άρχισαν πρώτοι τον πόλεμο και ανάγκασαν τους Τούρκους να αποσυρθούν μέσα στον Πύργο και στα οχυρά σπίτια. Η μάχη διήρκεσε δέκα ημέρες με καθημερινούς ακροβολισμούς και από τις δύο μεριές. Στο μεταξύ, ο Νούρκας Σέβρανης νύχτα απόδρασε μαζί με τους Αλβανούς του και αναχώρησε με κατεύθυνση τηνΘεσσαλία διαμέσου της Ευρυτανίας. Οι υπόλοιποι Οθωμανοί όμως αναγκάστηκαν να παραδοθούν, γιατί τους τέλειωσαν οι ζωοτροφές. Έτσι έπεσε το περίφημο Βραχώρι, η πρωτεύουσα της ηγεμονίας των υπό των Οθωμανών ονομαζόμενης Κάρλελη».

Διαβάστε εδώ παλαιότερο αναλυτικό αφιέρωμα για τον Λάμπρο Κουτσονίκα.

agrinionews.gr