Η βρύση στη σημερινή πλατεία του Θέρμου και Ηγεμόνες κέραμοι απο το Ιερό του Θερμίου Απόλλωνος. Πηγή των δεξιών εικόνων: http://www.filoimouseiouthermou.gr/fotografiko-archio/igemones-kerami-apo-to-iero-tou-thermiou-apollonos/

Πολλές φορές έχει απασχολήσει τους ιστορικούς το κατά πόσο μοιάζουμε με τους αρχαίους προγόνους μας. Υπήρχε η μηδενιστική ισοπέδωση του Fallmerayer, που δεν δέχονταν καμία συνέχεια του Ελληνικού έθνους. Από την άλλη πολλά από τα επιχειρήματά του αντικρούστηκαν από τον Παπαρρηγόπουλο.

Η τελευταία σύγχρονη προσέγγιση του ΑΠΘ και συνεργασία με άλλα 8 Πανεπιστήμιο μιλάει για γενετική συνέχεια του DNA των αρχαίων Ελλήνων ( δείτε σχετικά). Βέβαια de facto αποδέχεται μια γενετική αλλαγή της τάσεως του 14%. Αυτό μπορεί να έχει να κάνει με επιμειξίες ή κλιματολογικές συνθήκες.  Κύριαρχα είναι  τα Διναρικά-Αλπικά-Μεσογειακά φυλετικά στοιχεία. Τι σημαίνουν αυτά:

Ο Διναρικός τύπος έχει λεπτό πρόσωπο, μακριά κυρτή μύτη και κοντό κρανίο, Ο Αλπικός τύπος είναι συχνότερος στην κεντρική Ευρώπη και βρίσκεται σε όλη την Ευρωπαϊκή Ήπειρο και την Δυτική/Κεντρική Ασία. Οι Αλπικοί έχουν ευρύ κρανίο, καστανά μαλλιά, μάτια άλλοτε σκούρα, άλλοτε ανοιχτά. Το πρόσωπό τους τείνει ευρύ και το σώμα τους είναι κοντόχοντρο σε σχέση με τους Μεσογειακούς.Ο Μεσογειακός τύπος χαρακτηρίζεται από σκούρα μαλλιά και μάτια, δέρμα που μαυρίζει εύκολα, μακρύ κρανίο, σχετικά λεπτό πρόσωπο και μύτη και λεπτό σώμα. (Δείτε σχετικό άρθρο με πλούσιες βιβλιογραφικές αναφορές εδώ.)

Λιγότερο ποσοστό κατοίκων είναι «αλπικοί», δηλαδή ανοικτόχρωμοι , λίγο περισσόρεροι Δειναρικοί και η πλεειοψηφία είναι Μεσογειακοί.

Η ιδιαιτερότητα της Αιτωλοακαρνανίας.

Η πρόσφατη έρευνα DNA που κατέρριψε τον Fallmerayer έγινε στην Πελοπόννησο σύμφωνα με την huffigtonpost (δείτε εδώ). Αν γίνονταν στην Αιτωλοακαρνανία κατά πόσο τα πράγματα θα ήταν διαφορετικά;

Σε αυτό πρέπει να λάμβουμε υπόψιν τις εξής παραμέτρους:

-Η Αιτωλοακαρνανία ήταν μια απομονωμένη στην ενδοχώρα της περιοχή. Ακόμα και στις εποχές των Συμπολιτειών ήταν αδιανόητος ο γάμος από άλλη πόλη, πόσο μάλλον περιοχή.Γενετικές αλλαγές σε έναν πληθυσμό δεν προκαλούν οι στρατοί ή οι πρόσκαιρες επιδρομές, αλλά ολόκληρες μετακινήσεις πληθυσμών. Με εξαίρεση την κάθοδο των Δωριέων που συγκαταλέγεται σε αυτή την κατηγορία της μετακίνησης πληθυσμού και ανάμειξης με τους ντόπιους, ούτε επιδρομές αρχαίων Αθηναίων ή Κορινθίων ούτε οι επιδρομές των Ρωμαίων μπορούν να θεωρηθούν ως καταλυτικές. Ήταν απλά στρατοί που επέδραμαν. Από την άλλη το ορεινό ανάφλυφο ήταν το μόνιμο καταφύγιο του κύριου όγκου του πληθυσμού σε περιπτώσεις επιδρομών. Εκεί συνέχιζαν τη ζωή τους και φυσικά την βιολογική συνέχειά τους.

Η απομόνωση της Αιτωλοακαρνανίας την προστάτεψε από τις επιδρομές βαρβαρικών φύλων, που είναι σχετικά άγνωστες και από την πειρατεία, που ήταν η αιτία ξεριζωμού ολόκληρων παραθαλάσσιων κοινοτήτων στο μεσαίωνα και στην Τουρκοκρατία. Ας μην ξεχνάμε ότι οι Αιτωλοί απέκρουσαν τους Γαλάτες, την πρώτη βαρβαρική επιδρομή το 279 π.Χ., ενώ ελάχιστες αναφορές υπάρχουν για επιδρομές από Ερούλους, Γότθους, Νορμανδούς, οι οποίοι προτιμούσαν πιο «κοσμικές» περιοχές στην Ανατολική Ελλάδα, όπως την Αθήνα, την Κόρινθο κ.α. Ακόμα μπορεί να έγινε υποχρεωτική μετοίκηση στην Νικόπολη από τους Ρωμαίους, όμως οικιστικά ίχνη διασώζεται και τη ρωμαϊκή και τη Βυζαντινή περίοδο, γεγονός που δείχνει την αδιάκοπη κατοίκηση των περιοχών αυτών.

Τα σλαβικά τοπωνύμια και η τουρκοκρατία. Σλάβοι ή οικονομικές κοινότητες αποκομμένες από την κυρίως ζωή;

Ο Fallmerayer και όσοι έχουν επηρεαστεί από αυτόν υποστηρίζουν ότι τα σλαβικά τοπωνύμια αποτελούν απόδειξη εθνικής αλλοίωσης.

Πράγματι στην Αιτωλοακαρνανία έχουμε σλαβογενή τοπωνύμια κυρίως όμως στις ορεινές περιοχές. Σιβίστα, Ζάβιτσα, Ανδράνοβα π.χ και γενικά καταλήξεις που τελειώνουν σε -ίτσα ή σε -όβ0 υπήρχαν σε πολλά τοπωνύμια, τα οποία άλλαξαν τον 20ο αιώνα για ευνόητους λόγους.

Όμως μην ξεχνάμε ότι στο Βυζάντιο που υπήρξαν αυτά, τα τοπωνύμια τα έφεραν ομάδες κτηνοτρόφων που απλά περιφέρονταν στα Βαλκάνια. Στις οικονομικές συναλλαγές τους με άλλες εθνικές ομάδες πήραν γλωσσικά αντιδάνεια για την καθημερινότητά τους συμπεριλαμβανομένων τοποθεσιών.  Άλλωστε στο Βυζάντιο, το βουνό ήταν το περιθώριο της οικονομικής ζωής ενώ η κύρια οικονομική δραστηριότητα ήταν η θάλασσα και η πεδιάδα, εκεί δηλαδή που απουσιάζουν τα σλαβογενή τοπωνύμια. Αν υπήρχε σλαβική επέκταση που πρωταγωνιστούσε, θα ήταν απομονωμένη μόνο σε ορισμένες τοποθεσίες.

Ή για να το θέσουμε αλλιώς, αν μια κοινότητα αλλοεθνών που ζει απομονωμένη σε ένα γκέτο μιας πόλης ή μια περιοχή δώσει ένα όνομα σε κάποιο τόπο, σημαίνει ότι υπάρχει συντεταγμένη πληθυσμιακή αλλοίωση σε όλη την επικράτεια;

Και στην τουρκοκρατία οι ρόλοι αντιστράφησαν. Πολλοί οικονομικοί πρωταγωνιστές Έλληνες εκδιώχθηκαν στα βουνά.Από τις πεδιάδες εκδιώχθηκαν από Τούρκους, από τα λιμάνια και από Ενετούς και Πειρατές. Οι εκδιωγμένοι «πεδινοί» βρήκαν μια έτοιμη κατάσταση που περιέφεραν οι οικονομικοί προκάτοχοί τους από όλα τα Βαλκάνια κτηνοτρόφοι. Οι δυσκολίες όμως δεν τους άφηναν την πολυτέλεια να ασχοληθούν με θέματα γλώσσας και κουλτούρας. Αυτό το ανέλαβε ο Κοσμάς ο Αιτωλός και ο νεοελληνικός διαφωτισμός, που με τη σειρά του εκδίωξε σλάβικα ή τούρκικα ή μπαρκάρικα λατινικά κατάλοιπα από την Ελληνική γλώσσα και τα αντικατέστησε με Ελληνικά.

Και φτάνουμε στο σήμερα. Ας κοιτάξουμε τις λιγοστές φωτογραφίες αρχαίων Αιτωλών και Ακαρνάνων που αποκτήσαμε μέσα από την τέχνη ή τα νομίσματα. Στην ερώτηση αν μοιάζουμε, η απάντηση ίσως είναι κατά πολύ ναι.

Εκείνο όμως που διαφέρει, είναι το αγνό βλέμμα που σε κοιτά κατάματα ή το αθώο χαμόγελο. Σε αυτά ας μην ψάξουμε απαντήσεις στην ιστορία, αλλά στην βιομηχανική εποχή μας…

Λ.Υ.

agrinionews.gr