ΕΛΛΟΠΥ

Τετάρτη, 10 Φεβρουαρίου 2016 14:12

Ήταν ο ΕΛΑΣ και ο ΕΔΕΣ οι μόνες αντιστασιακές οργανώσεις στην Αιτωλοακαρνανία;

γράφει ο Μανώλης Πέπονας (φοιτητής Ιστορίας, Πανεπιστημίου Ιωαννίνων)

Όπως και στην υπόλοιπη χώρα, έτσι και στην Αιτωλοακαρνανία, ο ΕΛΑΣ και ο ΕΔΕΣ ήταν οι δύο οργανώσεις που προσέφεραν τα μέγιστα στην αντίσταση κατά του Ιταλού και Γερμανού κατακτητή. Τρία τάγματα του ΕΛΑΣ υπήρχαν στον νομό, σε Τριχωνίδα, Ξηρόμερο και Μεσολόγγι. Αντίστοιχα, ο ΕΔΕΣ διέθετε αρχηγεία και υπαρχηγεία σε Βάλτο, Τριχωνίδα, Μακρυνεία, Ξηρόμερο και Ναυπακτία. Παρά τις παθογένειες και τις μεταξύ τους συγκρούσεις, ο ΕΔΕΣ και ο ΕΛΑΣ, πέτυχαν να δημιουργήσουν σοβαρά προβλήματα στον Άξονα[1]. Η μάχη της Αμφιλοχίας μεταξύ ΕΛΑΣ και Γερμανών ή ανατίναξη της γέφυρας του Αχελώου από τον ΕΔΕΣ, κατεγράφησαν και υμνήθηκαν από τους ιστορικούς.

Εκτός από τις δύο παραπάνω οργανώσεις όμως, υπήρχε και μια τρίτη: η Εθνική και Κοινωνική Απελευθέρωση (ΕΚΚΑ). Στη σύντομη περίοδο δράσης της έδρασε κυρίως στην περιοχή της Γκιώνας. Τελώντας υπό τις διαταγές του συνταγματάρχη Ψαρρού, το ένοπλο τμήμα αυτού του αντιστασιακού πυρήνα διαλύθηκε από τον Άρη Βελουχιώτη και ο ίδιος ο συνταγματάρχης εκτελέστηκε στις 17 Απριλίου 1944. Η κατηγορία εναντίον της ΕΚΚΑ ήταν πως περιέβαλλε στους κόλπους της μοναρχικούς και φιλοναζιστές αξιωματικούς, όπως ο Δεδούσης και ο Καπετζώνης. Πράγματι, οι δύο τελευταίοι εντάχθηκαν αργότερα στα δοσιλογικά Τάγματα Ασφαλείας[2].

Η ιστορία της Εθνικής Αντίστασης της περιοχής μας, περιπλέκεται με τον μυστηριώδη ταγματάρχη Καπετζώνη. Ο τελευταίος ήταν μοναρχικός αξιωματικός, ο οποίος εγκατέλειψε τον Ψαρρό και κατέφυγε στην Πάτρα όπου συνδέθηκε με τα Τάγματα Ασφαλείας[3]. Υπάρχουν υπόνοιες για προδοτική συμπεριφορά εκ μέρους του, οι οποίες αποτέλεσαν την κύρια κατηγορία του ΕΑΜ-ΕΛΑΣ. Ευρισκόμενος στην αχαϊκή πρωτεύουσα, έναν σχεδόν μήνα μετά τη φυγή του, ο ταγματάρχης έλαβε γράμμα από τον στρατηγό Ζέρβα, αρχηγό του ΕΔΕΣ, μέσω του Αγρινιώτη συνδέσμου Αλέκου Χάντζολου (13 Μαΐου 1944)[4]. Αν και ο Ζέρβας δεν αναφέρει τί ακριβώς έγραφε σε εκείνη την επιστολή -η οποία δεν βρέθηκε ποτέ-, προφανώς επρόκειτο για προσπάθεια προσεταιρισμού του.

Στη Ναύπακτο υπήρχε πυρήνας της ΕΚΚΑ από τον Φεβρουάριο του 1943.  Οι σχέσεις του με τις άλλες οργανώσεις στην περιοχή δεν πρέπει να ήταν καλές κατά το βραχύ χρονικό διάστημα της συνύπαρξής τους. Ο Ζέρβας αναφέρει την αρνητική στάση της ΕΚΚΑ (χωρίς όμως να γράφει οτιδήποτε άλλο για τη δράση της) ως τον κύριο παράγοντα υπονόμευσης του ΕΔΕΣ στη Ναυπακτία[5]. Παρατηρώντας τις κινήσεις των ανδρών της ΕΚΚΑ μετά τη διάλυσή της, καταλήγω στην υπόθεση πως ο Καπετζώνης έδρασε για ένα διάστημα και εκεί, πιθανώς ως μέλος της οργάνωσης. Δυστυχώς, η σύντομη αναφορά του Ζέρβα στην ΕΚΚΑ Ναυπάκτου -η οποία αφομειώθηκε βαθμιαία από τη δική του οργάνωση-, είναι το μόνο στοιχείο που επιτρέπει κάποιες σκέψεις για δράση του Καπετζώνη στην περιοχή. Οπωσδήποτε, μάχη εναντίον των κατακτητών ουδέποτε δόθηκε και αρκετοί άντρες εντάχθηκαν στα Τάγματα Ασφαλείας. Ο ίδιος ο Καπετζώνης ανέλαβε την ηγεσία του τελευταίου, στην πόλη της Ναυπάκτου.

Είναι βέβαιο πως ο ο ΕΛΑΣ και ο ΕΔΕΣ δεν ήταν οι μόνες αντιστασιακές οργανώσεις στην Αιτωλοακαρνανία. Οι επιστολή όμως του αρχηγού του ΕΔΕΣ στον Καπετζώνη, το γεγονός πως αυτή μεταφέρθηκε από ένα σημαίνοντα Αγρινιώτη, η εγγύτητα της Πάτρας και ορισμένες άλλες σκόρπιες αναφορές, προκαλούν ένα εύλογο ερώτημα: μήπως η δράση της ΕΚΚΑ ήταν σοβαρότερη απ’ ότι πιστεύαμε ως σήμερα;



[1]    βλ. Χ. Φλάισερ: “Στέμμα και Σβάστικα”, εκδ. Δ. Ο. Λαμπράκη, Αθήνα 2009.

[2]    ό.π.

[4]    Ν. Ζέρβα: ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ ΣΤΡΑΤΗΓΟΥ ΖΕΡΒΑ 1942-1945, εκδ. Ωκεανίδα, Αθήνα 2013, σ. 509

[5]    Αναφορά Ζέρβα σε ΓΕΣ/ΔΙΣ, 1949 (;), στο  Χ. Η. Φλόκας: “Εθνική Αντίσταση (1942-1945)- Ο ΕΔΕΣ και οι Αντάρτες του”, Αθήνα 1994

http://agrinionews.gr

 

Τελευταία τροποποίηση στις Τετάρτη, 30 Σεπτεμβρίου 2020 12:16

Τελευταία άρθρα

  • Prev
Το Βαλτί, επίσημα Βαλτίον, είναι παραθαλάσσιος οικισμός του Αστακού στη περιφερειακή ενότητα Αιτωλοακαρνανίας με υψόμετρο 15 μέτρα. Το Βαλτί βρίσκεται Ν.-ΝΑ. από τον Αστακό σε ...
25 Σεπτεμβρίου 2023
Ένας απίστευτος ορεινός προορισμός για μία μοναδική εμπειρία οδήγησης μέσα στα έλατα, στις καστανιές και στα γραφικά χωριά Κυκλωμένη από ορεινούς όγκους, ποτάμια, χαράδρες, ρέματα, καταρράκτες, ...
18 Σεπτεμβρίου 2023
Η οχύρωση της αρχαίας Σαυρίας (Παλαιομάνινας), βρίσκεται στα Δ του Αχελώου, 44 χλμ. ΒΔ του Μεσολογγίου, σε απόσταση 16 χλμ. από τους Οινιάδες και 14 χλμ. από την αρχαία Στράτο. Αποτελεί μια από τις ...
16 Σεπτεμβρίου 2023
Το Bελανιδοδάσος του Ξηρομέρου και ο Kόσμος του βελανιδιού…  Βελανιδοδάσος Ξηρομέρου. Φωτογραφία: Κώστας Καρακώστας   Γράφει η Μαρία Ν. Αγγέλη Δρ Κοινωνικής Λαογραφίας e-mail ...
16 Σεπτεμβρίου 2023
Το γεφύρι του Μανώλη στην Ευρυτανία καθ όλη την διάρκεια του έτους σκεπάζεται ολόκληρο με τα νερά του Αγραφιώτη ποταμού. Αφανίζεται! Συνήθως τον χειμώνα ξεχωρίζει μόνο η κορυφή του τόξου. Προβάλει ...
09 Σεπτεμβρίου 2023
Στις 8 Σεπτεμβρίου κάθε έτους εορτάζουμε το γενέσιον της Θεοτόκου. Στην περιοχή του Αγρινίου, την ημέρα αυτή εορτάζει η «Ψηλή Παναγία» στο Ζαπάντι, στη σημερινή Κοινότητα της Μεγάλης Χώρας. Υπήρχε ...
07 Σεπτεμβρίου 2023
Γράφει η Μαρία Ν. Αγγέλη, Φιλόλογος, Δρ Κοινωνικής Λαογραφίας e-mail: agelimaria@yahoo.gr Η Τσαπουρνιά ή «Λυκοδόντι», όπως την αποκαλούν οι κάτοικοι της περιοχής, είναι η τοποθεσία στα όρια ...
03 Σεπτεμβρίου 2023
Εντυπωσιακές είναι οι εναέριες εικόνες που κατέγραψε και δημοσιοποίησε στα κοινωνικά δίκτυα ο Βασίλης Γαλατάς. Το «μπλε» φεγγάρι φωτίζει στον νυχτερινό ουρανό πάνω από το Αγρίνιο. «Μπλε» φεγγάρι ...
31 Αυγούστου 2023
Σε υψόμετρο 1200 μέτρων βρίσκεται μέσα σε σπηλιά το εκκλησάκι του Αγίου Ανδρέα, στο βουνό Καλάνα στην περιοχή του χωριού Χαλκιόπουλο Αιτωλοακαρνανίας. Ο Άγιος Ανδρέας καταγόταν από το χωριό ...
30 Αυγούστου 2023
Τοπίο που κόβει την ανάσα,στα 1200 μέτρα υψόμετρο με θέα την λίμνη των Κρεμαστών, το ξωκλήσι του Αγίου Ανδρέα του Ερημίτη μέσα στο σπήλαιο όπου ασκήτεψε ο Άγιος.   Σε υψόμετρο 1200 μέτρων ...
27 Αυγούστου 2023
Δείτε βίντεο και φωτογραφίες του Βασίλη Γαλατά Τα Λουτρά Στάχτης ή Λουτρά Στάχτης Πόριαρη είναι ημιορεινός οικισμός που βρίσκεται στη Ναυπακτία της περιφερειακής ενότητας Αιτωλοακαρνανίας σε ...
27 Αυγούστου 2023
Για την ατελείωτη ομορφιά της χαρακτηρίζεται η γέφυρα Τατάρνας, που συνδέει την Αιτωλοακαρνανία με την Ευρυτανία και έχει εισπράξει τον παγκόσμιο θαυμασμό. Μια εντυπωσιακή ...
27 Αυγούστου 2023