Τρίτη, 03 Απριλίου 2018 18:09

Τα θεαματικά Χαλκούνια του Αγρινίου (www.postmodern.gr)

του Γιάννη Γιαννακόπουλου. 

Ένα από τα παλιότερα και θεαματικότερα έθιμα της Μεγάλης Εβδομάδας είναι  το κάψιμο ή ρίξιμο (όπως το λένε οι Αγρινιώτες) των χαλκουνιών. Τα χαλκούνια είναι αυτοσχέδια πυροτεχνήματα που τα κατασκευάζουν οι ίδιοι οι χρήστες τους.

Πρόκειται για κοίλους χάρτινους κυλίνδρους που το ένα τους άκρο διαμορφώνεται σε ακροφύσιο και το  άλλο είναι ανοιχτό. Από το ανοιχτό άκρο τοποθετείται μπαρούτι και στη συνέχεια “ταπώνεται” προσεκτικά ώστε αυτό να κλείσει. Αρκεί το πλησίασμα ενός αναμένου τσιγάρου στο ακροφύσιο για να ξεχυθεί ένας χείμαρρος φωτιάς που εκτοξεύεται σε μεγάλη απόσταση. Ο χρήστης του χαλκουνιού με διάφορες κινήσεις κάνει το θέαμα της φωτιάς θεαματικότερο.

Η ιστορία των χαλκουνιών ανάγεται στα χρόνια της τουρκοκρατίας και επινοήθηκαν από τους πιστούς για την απομάκρυνση  αλλοθρήσκων που  παρεμπόδιζαν την περιφορά των επιταφίων.

Μετά την απελευθέρωση τα χαλκούνια παρέμειναν σαν έθιμο και σε κάποια περίοδο σαν ένας ιδιότυπος “πόλεμος” μεταξύ των ενοριών της πόλης του Αγρινίου.

Στην πόλη του Αγρινίου την περίοδο εκείνη εγκαταστάθηκαν πολλοί Σουλιώτες που διέμεναν κοντά στις ενορίες της Ζωοδόχου Πηγής και του Αγίου Δημητρίου και αποτελούσαν την πλειοψηφία. Οι άλλες ενορίες της πόλης ήταν η Αγία Τριάδα, ο Άγιος Χριστόφορος και ο Άγιος Γεώργιος που την  πλειοψηφία των ενοριτών αποτελούσαν οι γηγενείς Αγρινιώτες.

Ο “χαλκουνοπόλεμος”, που προαναφέραμε, είχε σαν αντιπάλους τις ενορίες των Σουλιωτών (τα Σουλιωτάκια) και των Αγρινιωτών (τα Βραχωριτάκια).  Σημείωση: η παλαιά ονομασία του Αγρινίου ήταν Βραχώρι.

Μετά την περιφορά των επιταφίων στην πόλη οι δύο «στρατοί» έστηναν τη «μάχη» στη νότια και τη βόρεια πλευρά της πλατείας Στρατου και νικήτρια ήταν η ομάδα που θα απωθούσε την άλλη από την πλατεία. Μετά το πέρας της «μάχης» οι αντίπαλοι έδιναν τα χέρια και τις ευχές για καλό Πάσχα και φυσικά το ραντεβού για την επόμενη χρονιά.

Κάποιες φορές από ορισμένους τα χαλκούνια κατασκευάζονταν πολύ δυνατά με αποτέλεσμα να υπάρχουν και σοβαρά ατυχήματα.

Από κάποια περίοδο και μετά ο χαλκουνοπόλεμος σταμάτησε και το ρίξιμο των χαλκουνιών έλαβε την μορφή φεστιβάλ χωρίς αντιπάλους. Και την περίοδο αυτή δεν έλειψαν τα ατυχήματα επειδή κάποιοι επέμειναν να κατασκευάζουν δυνατά χαλκούνια.

Κατά την περίοδο της δικτατορίας το έθιμο των χαλκουνιών καταργήθηκε για να επανέλθει αμέσως μετά.

Τα τελευταία περίπου 25 χρόνια το έθιμο συνεχίζεται  απρόσκοπτα και τα χαλκούνια που ρίχνονται είναι ήπια, θεαματικά και ακίνδυνα.

Σε συνδυασμό  με τη συνάντηση των επιταφίων της πόλης το βράδυ της Μεγάλης Παρασκευής στη κεντρική πλατεία και με την παρουσία και της πολυπληθούς φιλαρμονικής του Δήμου Αγρινίου δημιουργείται μια κατανυκτική ατμόσφαιρα που κλείνει με το θεαματικό ρίξιμο των χαλκουνιών. Η συμμετοχή του κόσμου είναι πολύ μεγάλη, οι δε επισκέπτες που καταφθάνουν στο Αγρίνιο για να βιώσουν το έθιμο αυτό είναι πολλοί.

Να μην μας διαφεύγει και το γεγονός ότι η Μεγάλη Παρασκευή είναι για το Αγρίνιο ημέρα μνήμης για τους 120 έλληνες πατριώτες που εκτελέστηκαν το 1944 στην πόλη από τους Γερμανούς κατακτητές. Τέσσερες από αυτούς κρεμάστηκαν στην κεντρική πλατεία. Το γεγονός αυτό φορτίζει πολύ συναισθηματικά την ατμόσφαιρα της πένθιμης αυτής μέρας.

Δείτε το βίντεο από την προετοιμασία του εθίμου:

postmodern.gr

 

Τελευταία τροποποίηση στις Παρασκευή, 02 Οκτωβρίου 2020 10:42

Τελευταία άρθρα

  • Prev
Ένα δείγμα της ομορφιάς που μας περιβάλλει Ένα ξεχωριστό πέρασμα από την λίμνη Τριχωνίδα στο γεφύρι Αρτοτίβας Σελίδα Facebook: KDrone Hellas
27 Μαρτίου 2023
Το γεφύρι του Μπαλτά στην Ευρυτανία, που είναι γνωστό και σα «γεφύρι στα Διπόταμα», βρίσκεται χτισμένο πάνω στον Τρικεριώτη ποταμό, από το 1893 περίπου. Από τότε και μέχρι το 1993, αποτελούσε το ...
26 Μαρτίου 2023
Η Ελληνική παραδοσιακή ζαχαροπλαστική, είναι στενά συνδεδεμένη με την πολιτιστική μας κληρονομιά και την Ελληνική φιλοξενία. Στο ορεινό ιστορικό χωριό Φουρνά Ευρυτανίας, συναντάμε την κα Ελένη, ...
24 Μαρτίου 2023
Φωτογραφίες του Βασίλη Κίσσα H Aγία Μαρίνα, αγαπημένο σημείο για τους κατοίκους της περιοχής, πάνω από την Καμαρούλα και μόλις λίγο έξω από την πόλη του Αγρινίου. Μέσα στα πεύκα, το εκκλησάκι ...
22 Μαρτίου 2023
Eικόνα: Μουσείο φωτογραφίας. Εκθεση με τίτλο «Πορτραίτα Ιστορίας, Βούλα Παπαιωάννου-Δημήτρης Χαρισιάδης 1940-1960- Έργα από τα φωτογραφικά αρχεία του Μουσείου Μπενάκη» ...
19 Μαρτίου 2023
Η Σαντορίνη “στέφθηκε” ως το πιο δημοφιλές ελληνικό νησί, με βάση τον αριθμό των διαδικτυακών αναζητήσεων, στην κατάταξη της Holidu με τα 20 πιο δημοφιλή ελληνικά νησιά, με τη Λευκάδα και την Κέρκυρα ...
18 Μαρτίου 2023
Το λαχανόψωμο είναι μια παραδοσιακή πίτα με χόρτα που αντί φύλλου χρησιμοποιούμε ένα χυλό από αλεύρι καλαμποκιού. Τη συναντάμε με μικρές παραλλαγές και διάφορες ονομασίες (πλαστός, μπλατσάρα, ...
17 Μαρτίου 2023
Η λίμνη Τριχωνίδα βρίσκεται στην Αιτωλοακαρνανία, στα ανατολικά της πόλης του Αγρινίου και αποτελεί τη μεγαλύτερη λίμνη στον ελλαδικό χώρο. Η σπάνια φυσική ομορφιά της, ο πληθυσμός των υδρόβιων ...
14 Μαρτίου 2023
Φωτο: Στατήρας του κοινού των Αιτωλών μετά την απόκρουση των Γαλατών. Παριστάνει γυναικεία μορφή που συμβολίζει την Αιτωλία να πατά σε γαλατικές ασπίδες. Του Λίνου Υφαντή. Στην αρχαία Αιτωλία ...
13 Μαρτίου 2023
Του Κώστα Σακαρέλου Στο προσκλητήριο της Εθνεγερσίας του 1821, βροντερό παρών έδωσε και το Κρίκελλο Ευρυτανίας, με δεκάδες απλούς στρατιώτες αλλά και με καπεταναίους, οι οποίοι, πλάι στους ...
11 Μαρτίου 2023
Μόλις 2,5 χιλιόμετρα βόρεια από το Μαραντοχώρι Λευκάδας, περίπου 30 λεπτά περπάτημα, βρίσκεται μέσα σε ένα τοπίο εκπληκτικής φυσικής ομορφιάς ανάμεσα από ελαιόδεντρα, η φυσική λίμνη του νησιού ...
10 Μαρτίου 2023
γράφει ο Κωνσταντίνος Σαμψών Το γύρισμα κινηματογραφικών ταινιών στο Αγρίνιο και την ευρύτερη περιοχή αποτελεί πλέον μια πραγματικότητα και οι παραγωγές αυτές καλούνται να αναδείξουν εκτός των ...
08 Μαρτίου 2023