Κυριακή, 22 Οκτωβρίου 2017 14:59

Αστακός: Η “μικρογραφία” του νομού Αιτωλοακαρνανίας (www.maxmag.gr)

Ο νομός Αιτωλοακαρνανίας, ο μεγαλύτερος νομός της χώρας, ξεχωρίζει για την απαράμιλλη φυσική ομορφιά του και κυρίως για τον λόγο, ότι συνδυάζει βουνό και θάλασσα. Είναι επί της ουσίας ένας νομός που μαγεύει κάθε επισκέπτη για πολλούς λόγους. Από τη μια εντυπωσιάζεται από τα μικρά ορεινά χωριά, που με τη γραφικότητα τους και την διατήρηση των εθίμων κρατούν ακόμα αναμμένη τη φλόγα της παράδοσης κι από την άλλη στις παράλιες περιοχές αναπολεί μνήμες από «αθάνατα ελληνικά καλοκαίρια». Μια από αυτές είναι κι ο Αστακός, παραθαλάσσια κωμόπολη που απέχει 51 χιλιόμετρα από τη πρωτεύουσα του νομού, το Μεσολόγγι. Διαθέτει ξεχωριστή ομορφιά και μάλιστα ορισμένοι τον αποκαλούν «πρίγκιπα της δυτικής Ελλάδας». Ουσιαστικά αποτελεί μια μικρογραφία ολόκληρου του νομού καθώς «ενσαρκώνει» το δίπτυχο βουνό-θάλασσα.

Η ιστορία του Αστακού στο πέρασμα του χρόνου

Η μικρή αυτή κωμόπολη πήρε το όνομα της από το μυθικό Αστακό, που σύμφωνα με το Μελέτιο ήταν γιος του Ποσειδώνα και της Ολίβιας. Είναι ήδη γνωστή από τους προϊστορικούς χρόνους και τα ερείπια της αρχαίας πόλης, που μπορεί κανείς σήμερα να συναντήσει στο βόρειο τμήμα της περιοχής. Οι πρώτοι κάτοικοι του Αστακού και της ενδοχώρας του Ξηρομέρου ήταν Κάρες και Λέλεγες. Η ανάμειξη αυτών των πρωτοελληνικών φύλων με τα δωρικά φύλα «γέννησε» τους Ακαρνάνες της κλασικής εποχής. Ο Αστακός κατά την εποχή του Τρωικού πολέμου ανήκε στην επικράτεια του θρυλικού βασιλιά της Ιθάκης Οδυσσέα, γεγονός που συνέβαλε στην επινόηση πολλών μύθων από τους ντόπιους. Βάσει ενός από αυτούς η περιοχή του Δραγαμέστου αποτελεί τη μυθική χώρα των Κυκλώπων, όπου υπάρχει και η σπηλιά του ξακουστού Κύκλωπα, Πολύφημου.

Σε όλη τη διάρκεια του πελοποννησιακού πολέμου οι Αστακιώτες παρέμειναν στο πλευρό των Αθηναίων. Στη πρώτη φάση του πολέμου μάλιστα διενεργήθηκαν πολλές ναυτικές επιχειρήσεις στα ανοιχτά του κόλπου του Αστακού από Αθηναίους, Κορίνθιους και Κερκυραίους. Κατά την ελληνιστική περίοδο ο τόπος βίωνε μια γενικότερη ακμή, η οποία διήρκησε έως τη Ρωμαϊκή κατάκτηση το 30 π.Χ. Με τη θεμελίωση της άκτιας Νικόπολης οι κάτοικοι του Αστακού αλλά και της Ακαρνανίας γενικότερα στράφηκαν προς τα εκεί και δημιούργησαν τις οικίες τους. Μέχρι τη βυζαντινή περίοδο τα ίχνη της πόλης χάνονται και η ύπαιθρος της ερημώνει καθώς επίκεντρο κάθε δραστηριότητας και συναλλαγής ήταν το Κάστρο του Δραγαμέστου και η γύρω περιοχή.

Μετά την άλωση της Κωνσταντινούπολης το 1204 ο Αστακός, όπως και όλη η Αιτωλοακαρνανία, περιήλθε στο δεσποτάτο της Ηπείρου. Έπειτα από τη πτώση της βυζαντινής αυτοκρατορίας κι αφού πλέον οι Οθωμανοί άρχισαν να κυριαρχούν η περιοχή βρισκόταν υπό την εξουσία της Υψηλής πύλης. Αν και για κάποιο σύντομο χρονικό διάστημα γνώρισε την κυριαρχία των Βενετών η συνθήκη του Κάρλοβιτς «επέστρεψε» και πάλι την πόλη στους Οθωμανούς.

Ο σύγχρονος Αστακός άρχισε να δημιουργείται από το 1700 με κατοίκους προερχόμενους από τα Ιόνια νησιά, την Ήπειρο και την Ευρυτανία. Αξίζει να σημειωθεί πως για ένα μικρό χρονικό διάστημα η περιοχή πέρασε στα χέρια των Γάλλων , αφού πρώτα γνώρισε σημαντική ανάπτυξη του εξαγωγικού εμπορίου προς τη Γαλλία. Όσον αφορά το εμπόριο τα τελευταία χρόνια της Οθωμανικής κυριαρχίας ο Αλή Πασάς χρησιμοποίησε το λιμάνι του Αστακού για εμπόριο βελανιδιού, ξυλείας, κρέατος, σιταριού και καλαμποκιού.

Επιπρόσθετα, ιδιαίτερα σημαντική ήταν η συμβολή της πόλης στον ξεσηκωμό του 1821 καθώς για κάποιο διάστημα στρατοπέδευσαν εκεί ο Πετρόμπεης Μαυρομιχάλης και μετέπειτα ο Γεώργιος Καραϊσκάκης κι ο Τσωρτς. Στον κόλπο του Αστακού έλαβε μέρος και η γνωστή ναυμαχία του Δραγαμέστου, η οποία καθόρισε σε σημαντικό βαθμό το αποτέλεσμα της δεύτερης πολιορκίας του Μεσολογγίου. Συγκεκριμένα στις 6 Νοεμβρίου 1825 ο ναύαρχος Μιαούλης νίκησε τα 80 τουρκοαιγυπτιακά πλοία του Μωχάμετ Αλή, πατέρα του Αλή Πασά. Μετά την απελευθέρωση από το τουρκικό ζυγό η περιοχή άρχισε να μετασχηματίζεται σε κοινωνικό επίπεδο ενώ παράλληλα ξεκίνησαν να δημιουργούνται και νέα χωριά, όπως το σημερινό “Καραϊσκάκης Αιτωλοακαρνανίας” που ονομάστηκε έτσι διότι εκεί παρέταξε το στράτευμα του ο στρατηγός. Ακόμη, ιδιαίτερης σημασίας χρήζει και το γεγονός, ότι στο δεύτερο μισό του 19ου αιώνα χτίστηκαν στον Αστακό διάφορα νεοκλασικά κτήρια, τα οποία ανακηρύχθηκαν από το κράτος διατηρητέα.

Το κάστρο της Δραγαμέστου

Εκτός από τα ερείπια της αρχαίας πόλης στο βόρειο τμήμα του Αστακού βρίσκονται και τα ερείπια των οχυρώσεων της μεσαιωνικής Δραγαμέστου. Η έκταση της τοποθεσίας είναι 108 στρέμματα και η οχύρωση χωρίζεται σε δύο μέρη με ένα διατείχισμα ύψους 410 μέτρων περίπου. Το αρχαίο τείχος χτίστηκε σε φυσικό υπόστρωμα με πλίνθινη ανωδομή. Ένα τμήμα του μάλιστα χρησίμευσε ως βάση για την οικοδόμηση του μεσαιωνικού τείχους. Στο εσωτερικό του περιβόλου των τειχών του βυζαντινού τομέα σήμερα διασώζονται ερείπια από τρεις ναούς: μια τρίκλιτη βασιλική της Αγίας Αικατερίνης, ένας σταυροεπίστεγος ναός του 10ου αιώνα και μια μονόχωρη βασιλική. Στη νότια πλευρά της αρχαίας πόλης συναντάμε ένα μικρό ναό που είναι αφιερωμένος στην Αγία Κυριακή. Είναι επίσης γεγονός πως έχουν βρεθεί θεμέλια κτηρίων που δε γνωρίζουμε κάποια ενδεχόμενη χρήση τους. Πάντως η ύπαρξη του κάστρου αλλά και τα αξιοσημείωτα παλαιοχριστιανικά ευρήματα επιβεβαιώνουν την αδιάκοπη κατοίκηση της περιοχής κι αναδεικνύουν τον μεσαιωνικό-βυζαντινό χαρακτήρα της.


Πηγές:

Σύνταξη κειμένου: Κωνσταντίνα Κοντογιάννη

Επιμέλεια κειμένου: Ελευθερία Σακελλαρίου

maxmag.gr

Τελευταία τροποποίηση στις Παρασκευή, 02 Οκτωβρίου 2020 10:47

Τελευταία άρθρα

  • Prev
Στην Ηπειρωτική Ελλάδα & τη Ρούμελη, συναντάμε εκπληκτικά έργα τέχνης που αντέχουν στο χρόνο, από επιδέξιους μαστόρους της πέτρας, τα οποία συνδυάζουν αρμονικά το περιβάλλον με την πολιτιστική ...
01 Απριλίου 2023
Ένα δείγμα της ομορφιάς που μας περιβάλλει Ένα ξεχωριστό πέρασμα από την λίμνη Τριχωνίδα στο γεφύρι Αρτοτίβας Σελίδα Facebook: KDrone Hellas
27 Μαρτίου 2023
Το γεφύρι του Μπαλτά στην Ευρυτανία, που είναι γνωστό και σα «γεφύρι στα Διπόταμα», βρίσκεται χτισμένο πάνω στον Τρικεριώτη ποταμό, από το 1893 περίπου. Από τότε και μέχρι το 1993, αποτελούσε το ...
26 Μαρτίου 2023
Η Ελληνική παραδοσιακή ζαχαροπλαστική, είναι στενά συνδεδεμένη με την πολιτιστική μας κληρονομιά και την Ελληνική φιλοξενία. Στο ορεινό ιστορικό χωριό Φουρνά Ευρυτανίας, συναντάμε την κα Ελένη, ...
24 Μαρτίου 2023
Φωτογραφίες του Βασίλη Κίσσα H Aγία Μαρίνα, αγαπημένο σημείο για τους κατοίκους της περιοχής, πάνω από την Καμαρούλα και μόλις λίγο έξω από την πόλη του Αγρινίου. Μέσα στα πεύκα, το εκκλησάκι ...
22 Μαρτίου 2023
Eικόνα: Μουσείο φωτογραφίας. Εκθεση με τίτλο «Πορτραίτα Ιστορίας, Βούλα Παπαιωάννου-Δημήτρης Χαρισιάδης 1940-1960- Έργα από τα φωτογραφικά αρχεία του Μουσείου Μπενάκη» ...
19 Μαρτίου 2023
Η Σαντορίνη “στέφθηκε” ως το πιο δημοφιλές ελληνικό νησί, με βάση τον αριθμό των διαδικτυακών αναζητήσεων, στην κατάταξη της Holidu με τα 20 πιο δημοφιλή ελληνικά νησιά, με τη Λευκάδα και την Κέρκυρα ...
18 Μαρτίου 2023
Το λαχανόψωμο είναι μια παραδοσιακή πίτα με χόρτα που αντί φύλλου χρησιμοποιούμε ένα χυλό από αλεύρι καλαμποκιού. Τη συναντάμε με μικρές παραλλαγές και διάφορες ονομασίες (πλαστός, μπλατσάρα, ...
17 Μαρτίου 2023
Η λίμνη Τριχωνίδα βρίσκεται στην Αιτωλοακαρνανία, στα ανατολικά της πόλης του Αγρινίου και αποτελεί τη μεγαλύτερη λίμνη στον ελλαδικό χώρο. Η σπάνια φυσική ομορφιά της, ο πληθυσμός των υδρόβιων ...
14 Μαρτίου 2023
Φωτο: Στατήρας του κοινού των Αιτωλών μετά την απόκρουση των Γαλατών. Παριστάνει γυναικεία μορφή που συμβολίζει την Αιτωλία να πατά σε γαλατικές ασπίδες. Του Λίνου Υφαντή. Στην αρχαία Αιτωλία ...
13 Μαρτίου 2023
Του Κώστα Σακαρέλου Στο προσκλητήριο της Εθνεγερσίας του 1821, βροντερό παρών έδωσε και το Κρίκελλο Ευρυτανίας, με δεκάδες απλούς στρατιώτες αλλά και με καπεταναίους, οι οποίοι, πλάι στους ...
11 Μαρτίου 2023
Μόλις 2,5 χιλιόμετρα βόρεια από το Μαραντοχώρι Λευκάδας, περίπου 30 λεπτά περπάτημα, βρίσκεται μέσα σε ένα τοπίο εκπληκτικής φυσικής ομορφιάς ανάμεσα από ελαιόδεντρα, η φυσική λίμνη του νησιού ...
10 Μαρτίου 2023