Κυριακή, 06 Μαρτίου 2022 22:16

Τσόγκας Γεώργιος, ο καπετάνιος της Βόνιτσας

Ο Γεώργιος Τσόγκας κατάγονταν από Σαρακατσάνικη οικογένεια και είχε τη δική του πορεία και μεγάλη προσφορά στον Αγώνα του 1821. Από μικρός ο Τσόγκας βγήκε κλέφτης κοντά στον Κατσαντώνη και έγινε πρωτοπαλίκαρο του. Όταν ο Κατσαντώνης σκοτώθηκε ακολούθησε τον αδερφό του Κατσαντώνη Λεπενιώτη. Κατά τον Ηπειρώτη μελετητή Νικ. Χ. Παπακώστα ο Τσόγκας ήταν ξάδερφος των Κατσαντωναίων…

Μετά από ένα διάστημα παραμονής με το Λεπενιώτη, άγνωστο πόσο, μάλλον μέχρι το 1810, όπου ο Λεπενιώτης διώχτηκε και κατέφυγε στον Κάλαμο και το Μεγανήσι, ο Τσόγκας βρέθηκε στη φρουρά του Αλή πασά και κατόπιν έγινε καπετάνιος της περιοχής της Βόνιτσας.

Ο Τσόγκας ήταν άνδρας γενναίος και ανδρείος, αλλά αργοκίνητος και σκεπτικός στις αποφάσεις του. Ήταν πλούσιος, είχε αρκετή ακίνητη περιουσία (κοπάδια) και άτεκνος, παρ’ όλα αυτά όμως ήταν πολύ φιλάργυρος. Πριν την Επανάσταση νοίκιαζε από τον Αλή πάσα βοσκοτόπια στην περιοχή της Βόνιτσας για αν ξεχειμάσουν τα κοπάδια του. Ο λαός τον ονόμαζε Βλαχοτσόγκα, γιατί τον ακολουθούσαν όλοι οι οι νομάδες ποιμένες του Ασπροποτάμου, των Αγράφων και της Άρτας που κατέβαιναν στην περιοχή για χειμαδιά. Όλους αυτούς ακόμα και σήμερα οι ντόπιοι τους ονομάζουν, όλους ανεξαιρέτως, βλάχους.

Με την κήρυξη της Επανάστασης ο Τσόγκας με τους άνδρες του ανέλαβε να χτυπήσει και να εκδιώξει τους Τούρκους της περιοχής της Βόνιτσας και των φρουρίων της Πλαγιάς και του Τεκέ. Μετά από σκληρό αγώνα εκδιώχτηκαν οι Τούρκοι από τις περιοχές της Βόνιτσας, εκτός από αυτούς που κλείστηκαν στο κάστρο, και ο Ελληνικός στρατός πέρασε το Μακρυνόρος και επιχείρησε να καταλάβει την περιοχή της Άρτας.

Στη συνέχεια ο Τσόγκας έφτασε στο αξίωμα του στρατηγού και ήταν φίλος του Μαυροκορδάτου, ο οποίος τον διόρισε μέλος του δικαστηρίου εναντίον του Καραϊσκάκη στο Αιτωλικό τον Απρίλιο του 1824. Ως οπαδός του κόμματος του Μαυροκορδάτου, ήταν φανατικός εχθρός του Βαρνακιώτη και των Γριβαίων. Η αιτία της εχθρότητας προς το Βαρνακιώτη, ήταν και οι διαφορές τους για το κόλι της Κατούνα, ενώ για τους Γριβαίους ήταν η δολοφονία από αυτούς και τον Τ. Μαγγίνα των Χασαπαίων στον Αστακό (Απρίλιος 1823). Οι Χασαπαίοι ήταν αξιωματικοί του Τσόγκα και πολυάριθμη οικογένεια του Δραγαμέστου. Στη συνέχεια ο Γ. Τσόγκας, ο Δ. Μακρής και οι Χασαπαίοι κυνήγησαν τον Γρίβα και τον ανάγκασαν να καταφύγει στη Κατοχή και να κλειστεί στον πύργο του Γουλίμη.

Μετά από το αποτρόπαιο αυτό έγκλημα αναστατώθηκε το Ξηρόμερο, αλλά και από τις διαμάχες που ακολούθησαν. Αυτό συνέβη σε μια δύσκολη στιγμή για την Επανάσταση και μάλιστα την εποχή που επέκειτο η εκστρατεία του Μουσταή της Σκόνδρας. Ο Βασίλης Χασάπης και οι άλλοι διώκτες του περικύκλωσαν τον Γρίβα (Μάιος 1823) στην Κατοχή, αυτός όμως κατάφερε να διαφύγει χάρη στη βοήθεια του Δημοτσέλιου. Ο Δημοτσέλιος ήταν πολύ διαλλακτικός και συγκαταβατικός, φυσικά δεν συμφωνούσε με την ενέργεια του Γρίβα, αλλά θεωρούσε ό,τι το χειρότερο για τη στιγμή αυτή την αλληλοσφαγή. Αφού ο Γρίβας κατάφερε να διαφύγει, οι Γ. Τσόγκας και Μ. Μπότσαρης κατέλαβαν το Μεσολόγγι και δήλωσαν, ότι για κανέναν λόγο δεν θα έβγαιναν να πολεμήσουν εναντίον των Τούρκων, όσο ο Γρίβας ήταν στη Δ. Στερεά. Μετά την απαίτηση τους αυτή, αλλά και άλλων οπλαρχηγών, η Διοίκηση έστειλε τον Γρίβα στη Πελοπόννησο, όπου έμεινε μέχρι το τέλος του Αγώνα.

Με την έναρξη της Β΄ πολιορκίας του Μεσολογγίου ο Τσόγκας ήταν σωματάρχης. Από την πόλη έφυγε τον Ιουλίου του 1825, αφού πήρε άδεια εξόδου από την πόλη λόγους υγείας και πήγε στην περιοχή του. Μετά την πτώση του Μεσολογγίου συνθηκολόγησε με τους Τούρκους και πήρε πίσω το αρματολίκι της Βόνιτσας. Όταν ήρθε ο Καποδίστριας ξαναγύρισε στην Επανάσταση και συμμετείχε στις μάχες για την απελευθέρωση της Δυτικής Στερεάς. Πέθανε στο Αιτωλικό το 1832. Μετά θάνατον (1836) του απονεμήθηκε τιμητικά ο βαθμός του λοχαγού της Φάλαγγας.

«Σι’ όλο τον κόσμο ξαστεριά,

σ’ όλο το κόσμο ήλιο

και στο Βραχώρι το πικρό,

μαύρος καπνός κι αντάρα.

καπεταναίοι τώκαψαν

ο Τσόγκας κι’ Αλεξάκης».

Δημοτικό. (Ηπειρωτική Εστία, τομ. Ε΄ 1956 σ. 152)]

ΣΟ

akarnanika.blogspot.com

Τελευταία άρθρα

  • Prev
Ένα δείγμα της ομορφιάς που μας περιβάλλει Ένα ξεχωριστό πέρασμα από την λίμνη Τριχωνίδα στο γεφύρι Αρτοτίβας Σελίδα Facebook: KDrone Hellas
27 Μαρτίου 2023
Το γεφύρι του Μπαλτά στην Ευρυτανία, που είναι γνωστό και σα «γεφύρι στα Διπόταμα», βρίσκεται χτισμένο πάνω στον Τρικεριώτη ποταμό, από το 1893 περίπου. Από τότε και μέχρι το 1993, αποτελούσε το ...
26 Μαρτίου 2023
Η Ελληνική παραδοσιακή ζαχαροπλαστική, είναι στενά συνδεδεμένη με την πολιτιστική μας κληρονομιά και την Ελληνική φιλοξενία. Στο ορεινό ιστορικό χωριό Φουρνά Ευρυτανίας, συναντάμε την κα Ελένη, ...
24 Μαρτίου 2023
Φωτογραφίες του Βασίλη Κίσσα H Aγία Μαρίνα, αγαπημένο σημείο για τους κατοίκους της περιοχής, πάνω από την Καμαρούλα και μόλις λίγο έξω από την πόλη του Αγρινίου. Μέσα στα πεύκα, το εκκλησάκι ...
22 Μαρτίου 2023
Eικόνα: Μουσείο φωτογραφίας. Εκθεση με τίτλο «Πορτραίτα Ιστορίας, Βούλα Παπαιωάννου-Δημήτρης Χαρισιάδης 1940-1960- Έργα από τα φωτογραφικά αρχεία του Μουσείου Μπενάκη» ...
19 Μαρτίου 2023
Η Σαντορίνη “στέφθηκε” ως το πιο δημοφιλές ελληνικό νησί, με βάση τον αριθμό των διαδικτυακών αναζητήσεων, στην κατάταξη της Holidu με τα 20 πιο δημοφιλή ελληνικά νησιά, με τη Λευκάδα και την Κέρκυρα ...
18 Μαρτίου 2023
Το λαχανόψωμο είναι μια παραδοσιακή πίτα με χόρτα που αντί φύλλου χρησιμοποιούμε ένα χυλό από αλεύρι καλαμποκιού. Τη συναντάμε με μικρές παραλλαγές και διάφορες ονομασίες (πλαστός, μπλατσάρα, ...
17 Μαρτίου 2023
Η λίμνη Τριχωνίδα βρίσκεται στην Αιτωλοακαρνανία, στα ανατολικά της πόλης του Αγρινίου και αποτελεί τη μεγαλύτερη λίμνη στον ελλαδικό χώρο. Η σπάνια φυσική ομορφιά της, ο πληθυσμός των υδρόβιων ...
14 Μαρτίου 2023
Φωτο: Στατήρας του κοινού των Αιτωλών μετά την απόκρουση των Γαλατών. Παριστάνει γυναικεία μορφή που συμβολίζει την Αιτωλία να πατά σε γαλατικές ασπίδες. Του Λίνου Υφαντή. Στην αρχαία Αιτωλία ...
13 Μαρτίου 2023
Του Κώστα Σακαρέλου Στο προσκλητήριο της Εθνεγερσίας του 1821, βροντερό παρών έδωσε και το Κρίκελλο Ευρυτανίας, με δεκάδες απλούς στρατιώτες αλλά και με καπεταναίους, οι οποίοι, πλάι στους ...
11 Μαρτίου 2023
Μόλις 2,5 χιλιόμετρα βόρεια από το Μαραντοχώρι Λευκάδας, περίπου 30 λεπτά περπάτημα, βρίσκεται μέσα σε ένα τοπίο εκπληκτικής φυσικής ομορφιάς ανάμεσα από ελαιόδεντρα, η φυσική λίμνη του νησιού ...
10 Μαρτίου 2023
γράφει ο Κωνσταντίνος Σαμψών Το γύρισμα κινηματογραφικών ταινιών στο Αγρίνιο και την ευρύτερη περιοχή αποτελεί πλέον μια πραγματικότητα και οι παραγωγές αυτές καλούνται να αναδείξουν εκτός των ...
08 Μαρτίου 2023