Το υφαντό σακούλι του τσοπάνη και του αγρότη…

Κυριακή, 18 Απριλίου 2021 20:14

Το υφαντό σακούλι του τσοπάνη και του αγρότη…

Το υφαντό σακούλι του τσοπάνη και του αγρότη…

Εικόνα: υφαντό σακούλι καθημερινής χρήσης

Φωτο: Μ. Αγγέλη

$C:\Users\maria\Downloads\DSCF9117_pp.jpg$

Γράφει η Μαρία Ν. Αγγέλη

Σακούλι: Αντικείμενο καθημερινής χρήσης για αγρότες και κτηνοτρόφους. Είναι μικρός σάκος από μάλλινο ύφασμα σε διάφορα χρώματα, συνήθως μαύρο και κόκκινο. Κρεμιέται από πλεχτό σχοινί που στερεώνεται στα δυο άκρα του στομίου και ονομάζεται σακουλόσκοινο, «σακλόσκοινο» στο ξηρομερίτικο ιδίωμα. Μέσα στο σακούλι μετέφεραν οι τσοπάνηδες και oι αγρότες το ψωμί και τα λιτά τρόφιμα, τυρί, ντομάτες, κρεμμύδια κ.ά. Οι τσοπάνηδες επιπλέον μετέφεραν τον τυρολόγο1 με το τυρί, τα πρυοβολικά2 για το άναμμα φωτιάς, την καπνοσακούλα για κάπνισμα, το σουγιά, ένα μικρό χατζάρι, εργαλεία για πελέκημα ξύλων κ.ά. Διατηρώ στη μνήμη μου το σακούλι του τσοπάνη πατέρα κάποια καλοκαίρια. Τότε που το κατέβαζε από τον ώμο του, όταν επέστρεφε από τη βόσκηση, και έβγαζε από μέσα μερικά σύκα ή αχλάδια, «απίδια». Ήταν ευχάριστη έκπληξη για μας τα παιδιά …

Η ύφανση του υφάσματος για την κατασκευή των σακουλιών γινόταν στον αργαλειό από τις γυναίκες... Υπήρχαν «πρόχειρα» και «καλά» σακούλια. Τα πρόχειρα με τον καιρό έχαναν το σχήμα και την ομορφιά τους, φθείρονταν και ξεχείλωναν, «σακούλιαζαν», όπως λέγανε. Γι’ αυτό μεταφορικά, όταν ένα φόρεμα από την πολλή χρήση χάνει τη φόρμα του και την καλή εφαρμογή του λένε: «σακούλιασε»! Τα καλά σακούλια χρησίμευαν για την αγορά προϊόντων στο κοντινό εμπορικό κέντρο. Ήταν σαν τσάντες της εποχής για ψώνια. Από την καλή ύφανσή τους διακρινόταν η νοικοκυροσύνη της γυναίκας. Γι’ αυτό η κάθε νοικοκυρά φρόντιζε να έχει περιποιημένα και καθαρά σακούλια.

Η Πανωραία, ξηρομερίτισσα γυναίκα, αφηγείται σχετικά: «Μια γυναίκα έγνεθε το μαλλί «κατεβατό», στριφτό κι αυτό, σαν την κάπα. Το στιμόνι τώρα δεν θυμάμαι, αν ήτανε μάλλινο ή ευρωπαϊκό το ’λεγαμε τότε. Γράψτο βαμπακερό. Το υφάδι ήταν μάλλινο. Το βάφανε κόκκινο και μαύρο. Και το σακλόσκοινο το ’πλεκαν τελευταία αυτό σαν πλεξίδα. Μισό κόκκινο μισό μαύρο και το ’πλεκαν. Στον αργαλειό κανόνιζανε οι γυναίκες τι φάρδος θα δώσνε. Το ίδιο και στα σακιά που πάηναμε στο μύλο τότε.

Μοναχά ο τσοπάνος είχε; Όλοι. Και στην πόλη πάηναμε με το σακούλι. Πού να τα ’βαναμε τα πράματα; «Πάρε και σακούλι», έλεγε η μάνα μ’ τ’ πατέρα μ,’ να μας φέρεις τα πράματα. Έπρεπε νάχεις το καλύτερο σακούλι, το καλύτερο σακί!

Το νοικοκυριό του το ’δειχνε ο καθένας ανάλογα με αυτό που κράταγε. Από μοναχή τ’ς η νοικοκυρά ήθελε να ’χει καθαρά σακιά να στείλει στο μύλο, να βάλει τ’ αλεύρι. Το ίδιο και σακούλια.

Χάλαγε το σακούλι; Ακόμα και για το βελανίδι το ’βαναμε εκεί. Μάζωναμε βελανίδι στο σακούλι μας. Τι λες παιδί μ’.

Μας σήκωνε η μάνα μ’ 3 η ώρα με το λυχνάρ,’ με τις βελόνες να πλέξουμε φανέλες και τσουράπια. Εγώ είχα φκιάξει με βελόνες φουστάνι μάλλινο. Πολύ ωραίο. Τσουράπια των ανδρών και δικά μας. Πού να ’βρισκαμε κάλτσες;

Κάπου έχω ακόμα ένα σακούλι. Είχα σακούλια προίκα. Το ’60 είχε ξυπνήσει ο κόσμος. Η δεκαετία του ’40 με ’50 ήτανε πολλή φτώχεια ο κόσμος. Όποιος είχε ζωντανά ήτανε ζωντανός. Δεν είχανε πίτουρα ο κόσμος να φκιάσνε…».

Η προφορική αφήγηση που «ακούσαμε» αναφέρεται στην κατασκευή, στη χρήση και τη σημασία του σακουλιού στην αγροτική κοινωνία…

1.Τυρολόγος

Μικρός σάκος από δέρμα μικρού κατσικιού ή αρνιού. Γινόταν ειδική επεξεργασία από τον τσοπάνη για να το χρησιμοποιήσει για το τυρί του. Το τυρί και το ψωμί αποτελούσαν την καθημερινή διατροφή του κατά τη βόσκηση του κοπαδιού. Μόνο το βράδυ έτρωγε μαγειρεμένο φαγητό που του έφερνε η γυναίκα του.

2.Πρυοβολικά

Τα πρυοβολικά του τσοπάνη: πρυόβολος, ίσκα, στουρνάρι. Αυτά τα πρωτόγονα μέσα τα χρησιμοποίησαν οι άνθρωποι για το άναμμα φωτιάς μέχρι και το πρώτο μισό του εικοστού αιώνα… Μετά τα πρυοβόλια εκτοπίστηκαν.(Βλέπετε: Μ. Αγγέλη, «Ο πυροβόλος του Καζαντζάκη και ο πρυόβολος του Πατέρα…», https://xiromeronews.blogspot.com/2020/04/blog-post_10.html).

Παροιμία: «Φασούλι το φασούλι γεμίζει το σακούλι». Η πολύ γνωστή παροιμία αναφέρεται στην αποταμίευση που πρέπει να κάνει ο άνθρωπος.

Θα κλείσω με τους στίχους του Νάνου Βαλαωρίτη:

ΣΕ ΤΙ ΧΡΗΣΙΜΕΥΟΥΝ ΤΑ ΒΕΓΓΑΛΙΚΑ

Σε τι χρησιμεύουν οι ηδονές αφού τελειώνουν;

Έχω μια σκέψη που τη φυλάω σ’ ένα σακούλι

-Φασούλι το φασούλι

Γεμίζει το σακούλι, δε λένε;[…]

Η Αιτωλοακαρνανία στο διαδίκτυο για ενημέρωση επι της ουσίας

Κατηγορία Πολυμέσα - Παρουσιάσεις

επιστροφή στην κορυφή

Τελευταία άρθρα

Prev
Next

Ένα τούνελ στον βυθό της θάλασσας - Στο δυτικό τμήμα της Ελλάδας (www.carandmotor.gr)

Ένα τούνελ στον βυθό της θάλασσας - Στο δυτικό τμήμα της Ελλάδας (www.carandmotor.gr)

Αν θέλει κανείς να «ταξιδέψει» με το αυτοκίνητο ή τη μοτοσικλέτα του στον βυθό της θάλασσας τότε δεν έχει από το να επισκεφθεί το δυτικό τμήμα της Ελλάδας, όπου έχει κατασκευαστεί το ένα και μοναδικό ...

16 Μαϊος 2025

περισσότερα...

Πότε καθιερώθηκε η αργία του Αγίου Χριστοφόρου στο Αγρίνιο

Πότε καθιερώθηκε η αργία του Αγίου Χριστοφόρου στο Αγρίνιο

Μέχρι και το τέλος Απριλίου του 1928 η γιορτή του Αγίου Χριστοφόρου δεν είχε οριστεί ακόμα ως ημέρα τοπικής αργίας της πόλης του Αγρινίου, παρά το γεγονός ότι είχε συζητηθεί στο Δημοτικό Συμβούλιο ...

08 Μαϊος 2025

περισσότερα...

Εκβολές Αχελώος: Ένα υπέροχο βίντεο με τον πλουσιότερο σε νερά ποταμό της Ελλάδας

Εκβολές Αχελώος: Ένα υπέροχο βίντεο με τον πλουσιότερο σε νερά ποταμό της Ελλάδας

Καμάρι των Αγράφων, Θεός των ποταμών στην μυθολογία, ο πλουσιότερος σε νερά ποταμός της Ελλάδας και δεύτερος σε μήκος μετά τον αλιάκμονα με διαδρομή 220 χιλιομέτρων. Πηγάζει από την οροσειρά της ...

07 Μαϊος 2025

περισσότερα...

Το αρχαίο θέατρο της Αιτωλοακαρνανίας που ξεχωρίζει για το… σχήμα του

Το αρχαίο θέατρο της Αιτωλοακαρνανίας που ξεχωρίζει για το… σχήμα του

Γνωρίζετε πως στην αρχαία Ελλάδα κατασκευάζονταν και τετράγωνα θέατρα; Και δεν μιλάμε για τελεστήρια η βουλευτήρια αλλά για κανονικά θέατρα με τετράγωνη ορχήστρα όπως αυτό της αρχαίας Καλυδώνας. ...

07 Μαϊος 2025

περισσότερα...

Τα κάστρα Γαλατά και Περιθωρίου

Τα κάστρα Γαλατά και Περιθωρίου

Πρόσφατες φωτογραφίες του κάστρου του Περιθωρίου, με τον φακό του Κωνσταντίνου Αλ. Κρέτση, Προέδρου του Πολιτιστικού Συλλόγου Περιθωρίου «Οι βρύσες». Γράφει ο Κώστας Σακαρέλος Σε ένα ύψωμα, ...

06 Μαϊος 2025

περισσότερα...

Αρχαία Παλαιομάνινα: Ο Τριμερής Περίβολος καταδεικνύει τη μέγιστη στρατηγική σημασία της

Αρχαία Παλαιομάνινα: Ο Τριμερής Περίβολος καταδεικνύει τη μέγιστη στρατηγική σημασία της

Ο Τριμερής Περίβολος στην Αρχαία Παλαιομάνινα αναδεικνύει τη μέγιστη στρατηγική σημασία της περιοχής, αποκαλύπτοντας τον κεντρικό της ρόλο στην αρχαία εποχή. Τα τείχη, οι πύλες και οι πυλίδες, οι ...

06 Μαϊος 2025

περισσότερα...

Ναύπακτος: Μία πόλη βγαλμένη από παραμύθι (www.thebest.gr)

Ναύπακτος: Μία πόλη βγαλμένη από παραμύθι (www.thebest.gr)

Η Ναύπακτος είναι μία από τις πιο όμορφες και ιστορικές πόλεις της Ελλάδας, σαν να είναι βγαλμένη από παραμύθι. Σήμα κατατεθέν της είναι το καλοδιατηρημένο ενετικό κάστρο της, χτισμένο σε απότομη ...

06 Μαϊος 2025

περισσότερα...

Ένα Αγρίνιο που οι περισσότεροι δεν γνωρίσαμε…

Ένα Αγρίνιο που οι περισσότεροι δεν γνωρίσαμε…

Η πόλη του Αγρινίου όπως δεν την γνωρίσαμε οι περισσότεροι από εμάς. Πέτρινα χαμηλά σπίτια με μεγάλες αυλές, χωματόδρομοι, ρέματα που διέσχιζαν τις γειτονιές… Η είσοδος του Πάρκου και του ...

04 Μαϊος 2025

περισσότερα...

Στο εξωκλήσι του Σωτήρος στη Βόνιτσα

Στο εξωκλήσι του Σωτήρος στη Βόνιτσα

Ένα βίντεο του Μιχαήλ Κουτουρίνη, με το μαγευτικό εξωκλήσι του Σωτήρος στη Βόνιτσα. xiromeronews.blogspot.com

04 Μαϊος 2025

περισσότερα...

Ο Άγιος Κοσμάς ο Αιτωλός και το σπίτι του στο Μέγα Δένδρο Αιτωλοακαρνανίας (Βίντεο)

Ο Άγιος Κοσμάς ο Αιτωλός και το σπίτι του στο Μέγα Δένδρο Αιτωλοακαρνανίας (Βίντεο)

Άγιος Κοσμάς ο Αιτωλός (1714 – 1779) Έλληνορθόδοξος ιερομόναχος, ιερομάρτυρας, ισαπόστολος και εθνεγέρτης γνωστός και ως Πατροκοσμάς.Υπήρξε η πλέον δραστήρια και επιβλητική φυσιογνωμία του ...

02 Μαϊος 2025

περισσότερα...

Οι ονομαστές πηγές Κορπής Μοναστηρακίου Αιτωλοακαρνανίας χθες και σήμερα

Οι ονομαστές πηγές Κορπής Μοναστηρακίου Αιτωλοακαρνανίας χθες και σήμερα

Η ιστορία από τις ονομαστές πηγές Κορπής στο Μοναστηράκι Αιτωλοακαρνανίας Το πανέμορφο χωριό του Μοναστηρακίου στους πρόποδες των Ακαρνανικών με τις υπέροχες φυσικές καλλονές του και τα βαθύσκιωτα ...

01 Μαϊος 2025

περισσότερα...

Βιντεοσκοπημένο το 2ο Συνέδριο Ιστορίας του Ξηρομέρου που πραγματοποιήθηκε στον Αστακό Αιτωλοακαρνανίας (25-27/4/2025)

Βιντεοσκοπημένο το 2ο Συνέδριο Ιστορίας του Ξηρομέρου που πραγματοποιήθηκε στον Αστακό Αιτωλοακαρνανίας (25-27/4/2025)

Με μεγάλη επιτυχία πραγματοποιήθηκε η πρώτη ημέρα του 2ου Συνεδρίου Ιστορίας του Ξηρομέρου στον Αστακό Αιτωλοακαρνανίας. Σε μια κατάμεστη αίθουσα και μέσα σε ζωντανή ατμόσφαιρα, το συνέδριο ξεκίνησε ...

01 Μαϊος 2025

περισσότερα...

Τελευταία άρθρα

Μάι 16, 2025 Αφιερώματα στην Αιτωλοακαρνανία απο διάφορα ΜΜΕ

Ένα τούνελ στον βυθό της θάλασσας - Στο δυτικό τμήμα της Ελλάδας (www.carandmotor.gr)
Μάι 08, 2025 Θέματα (Τοπικής) Ιστορίας

Πότε καθιερώθηκε η αργία του Αγίου Χριστοφόρου στο Αγρίνιο
Μάι 07, 2025 Πολυμέσα - Παρουσιάσεις

Εκβολές Αχελώος: Ένα υπέροχο βίντεο με τον πλουσιότερο σε νερά ποταμό της Ελλάδας
Μάι 07, 2025 Γνωρίστε την Αιτωλοακαρνανία

Το αρχαίο θέατρο της Αιτωλοακαρνανίας που ξεχωρίζει για το… σχήμα του
Μάι 06, 2025 Θέματα (Τοπικής) Ιστορίας

Τα κάστρα Γαλατά και Περιθωρίου
Μάι 06, 2025 Θέματα (Τοπικής) Ιστορίας

Αρχαία Παλαιομάνινα: Ο Τριμερής Περίβολος καταδεικνύει τη μέγιστη στρατηγική σημασία της
Μάι 06, 2025 Αφιερώματα στην Αιτωλοακαρνανία απο διάφορα ΜΜΕ

Ναύπακτος: Μία πόλη βγαλμένη από παραμύθι (www.thebest.gr)
Μάι 04, 2025 Φωτοϊστορίες

Ένα Αγρίνιο που οι περισσότεροι δεν γνωρίσαμε…
Μάι 04, 2025 Γνωρίστε την Αιτωλοακαρνανία

Στο εξωκλήσι του Σωτήρος στη Βόνιτσα
Μάι 02, 2025 Πολυμέσα - Παρουσιάσεις

Ο Άγιος Κοσμάς ο Αιτωλός και το σπίτι του στο Μέγα Δένδρο Αιτωλοακαρνανίας (Βίντεο)
Μάι 01, 2025 Γνωρίστε την Αιτωλοακαρνανία

Οι ονομαστές πηγές Κορπής Μοναστηρακίου Αιτωλοακαρνανίας χθες και σήμερα
Μάι 01, 2025 Πολυμέσα - Παρουσιάσεις

Βιντεοσκοπημένο το 2ο Συνέδριο Ιστορίας του Ξηρομέρου που πραγματοποιήθηκε στον Αστακό Αιτωλοακαρνανίας (25-27/4/2025)

ΤΥΧΑΙΑ ΕΠΙΛΟΓΗ ΑΡΘΡΩΝ ΑΠΟ ΤΟ ΑΡΧΕΙΟ ΜΑΣ

Πολυμέσα - Παρουσιάσεις

Αγρίνιο: Έτοιμα τα χελιδόνια για το μεγάλο ταξίδι… (φωτο)

Οκτ 01, 2018

Πολυμέσα - Παρουσιάσεις

Η σπηλιά του αγίου Ανδρέα του Ερημίτη με την εκπληκτική θέα στο Χαλκιόπουλο - Δείτε εικόνες και video

Μάι 29, 2024

Πολυμέσα - Παρουσιάσεις

Το πιο λαμπρό φεγγάρι των τελευταίων 70 ετών φωτίζει τη λιμνοθάλασσα Μεσολογγίου και την Τριχωνίδα (φωτο)

Νοε 15, 2016

Αφιερώματα στην Αιτωλοακαρνανία απο διάφορα ΜΜΕ

Aγρίνιο: Το βεστιάριο με άρωμα καπνού! (www.protothema.gr)

Μαρ 16, 2018

Γνωρίστε την Αιτωλοακαρνανία

Μπούκα Αμφιλοχίας: Ένα υπέροχο ψαροχώρι στον Αμβρακικό κόλπο (φωτο)

Νοε 11, 2019

Επιλογές

Διαβάστε επίσης...

Τα πιο δημοφιλή παιχνίδια τζάκποτ του Wazamba 888 για να παίξετε το 2023

Σεπ 29, 2023

| Πολιτική Απορρήτου │ Όροι Χρήσης │ Ποιοί Είμαστε │West my Love │Επικοινωνία |