Πέμπτη, 15 Απριλίου 2021 14:08

Κατίνα Χαντζάρα: Η μοναδική γυναίκα μεταξύ των 120 εκτελεσθέντων στην Αγία Τριάδα Αγρινίου

Η Βάγια Ρίγανη ή Ρήγα, η Κατίνα Χαντζάρα, είχε καταγωγή από το χωριό Μαυροχώρι της Φλωριάδας. Γονείς της οι Νικόλαος και Αρετή Ρίγανη οι οποίοι απέκτησαν δύο παιδιά, τον Βασίλη και την Βάγια.

Η Βάγια γεννήθηκε το 1912 στο χωριό Μαυροχώρι. Στα έξι της χρόνια πεθαίνουν οι γονείς της χτυπημένοι από την γρίπη του 1918 που θέριζε τότε. Ο αδελφός της μεγαλύτερός της κατά έξι χρόνια, θεωρώντας ότι η αδελφή του θα ζήσει καλύτερα, την δίνει σαν υπηρέτρια σε μία οικογένεια στο Αγρίνιο.

Χωρίς να υπάρχουν πολλά στοιχεία για την ζωή της ως υπηρέτρια στην οικογένεια που έζησε, η Βάγια κάποια στιγμή εγκατέλειψε την οικογένεια και χωρίς επαγγελματικά και οικονομικά εφόδια, προσπάθησε να αρχίσει μία νέα ζωή. Από μαρτυρίες σύμφωνα με όσους την γνώρισαν ήταν μία πολύ όμορφη γυναίκα. Από τις ίδιες μαρτυρίες μαθαίνουμε ότι κάποιοι την πλησίασαν προσφέροντάς της προστασία με σκοπό να την εκμεταλλευτούν. Και αυτή έχοντας μεγάλο πρόβλημα συντήρησης και με δεδομένο το νεαρό της ηλικίας, αρχίζει να δουλεύει σε κάποιο από τα γνωστά «σπίτια» του Αγρινίου.
Κάποια στιγμή αποφάσισε να δουλέψει μόνη της και ενοικίασε δικό της χώρο κοντά στην κεντρική πλατεία. Στα 27 της, το 1939, αγόρασε το δικό της σπίτι στο κέντρο της πόλης.

Στην πορεία γνωρίζει τον Αθανάσιο Χαντζάρα. Ο Αθανάσιος Χαντζάρας, αριστερών πεποιθήσεων και ανοιχτόμυαλος για την εποχή του, ήταν οικονομικός σύμβουλος πολλών εμπόρων του Αγρινίου και εργαζόταν και σαν ταμίας στο κατάστημα υφασμάτων των αδελφών Παπαλέξη στην οδό Κύπρου. Εκεί γνώρισε την Βάγια. Παντρεύτηκαν στις 12 Φεβρουαρίου του 1942.

Με τον γάμο αυτόν η Βάγια αφήνει πίσω της το παρελθόν της, το όνομά της αλλάζει σε Κατίνα και ξεκινά μια νέα ζωή. Μαρτυρίες ανθρώπων που έζησαν το ζευγάρι, κάνουν λόγο για μια ήρεμη, συζυγική ζωή που συμπληρωνόταν από τις καλές συγγενικές σχέσεις και από μια αξιοπρεπή κοινωνική ζωή.
Μη μπορώντας να αποκτήσουν παιδιά το ζεύγος Χαντζάρα, πήραν σαν κόρη τους την 12χρονη ορφανή από μητέρα, Λούλα Τσιρώνη. Από μαρτυρίες της ίδιας, η Κατίνα Χαντζάρα της συμπεριφερόταν σαν δική της κόρη.

Από την αρχή της Γερμανικής Κατοχής η Κατίνα Χαντζάρα οργανώνεται στο Ε.Α.Μ. και στην οργάνωση της «Εθνικής Αλληλεγγύης», Ε.Α.
Δουλεύει για την αντίσταση ως σύνδεσμος στο Αγρίνιο με τους αντάρτες παίρνοντας και δίνοντας πληροφορίες. Κατά την αποχώρηση των Ιταλών το φθινόπωρο του 1943, η Κατίνα Χαντζάρα κατάφερε με τις ενέργειές της ο οπλισμός και τα άλογα των Ιταλών να παραδοθούν στους αντάρτες. Η δράση της γίνεται αντιληπτή και συλλαμβάνεται για πρώτη φορά τον Σεπτέμβρη του 1943 από τους Γερμανοτσολιάδες. Την απελευθερώνουν με σκοπό την παρακολούθησή της για τον εντοπισμό κι άλλων συναγωνιστών της. Περί τα τέλη Μαρτίου του 1944 την συλλαμβάνουν ξανά και την οδηγούν στις φυλακές της Αγίας Τριάδος.

Την Μ. Παρασκευή, 14 Απριλίου του 1944, ήταν ανάμεσα στους 120 που εκτελέστηκαν στην Αγία Τριάδα.

«…Η Κατίνα ήταν ντόμπρα γυναίκα, όμορφη με ωραία χαρακτηριστικά…Ερχόταν και στο σπίτι μας και πριν…Μόνο αυτές τις δύο γυναίκες (την Κατίνα Χατζάρα και την Αργυρώ Μουντζούρη-Παπαστεργίου) τις είχαν παράμερα, σε ένα καμαράκι. Πήγαινα κάθε μέρα φαγητό στη μάνα μου. Υπήρχε και για την Χατζάρα κάποιες φορές. Το μοιραζόντουσαν. Τη Χατζάρα την έβλεπα…Μου μιλούσε, έτσι μέσα απ’ τα κάγκελα…Είχα δημιουργήσει την εντύπωση ότι δεν την επισκέπτονταν κανένας…Της πήγαινε φαγητό ο Μπαρλίγκας. Την τελευταία μέρα, την Μ. Πέμπτη πήγα να πάω φαγητό. Υπήρχε αναστάτωση. Η Κατίνα πολύ ανήσυχη…Φοβόταν. Κείνη τη μέρα μου έδωσε το τσίγκινο πιάτο της και το δαχτυλίδι της για να το δώσω στον άντρα της. Είχε ένστικτο ότι θα την εκτελέσουν…» ( Συνέντευξη στην Κων/να Μπάδα του Ευάγ. Παπαστεργίου)

«…Η μία ήταν η Κατίνα Χατζάρα, παντρεμένη με τον Θανάση Χατζάρα, που έμενε στην οδό Βλαχοπούλου, κάπου κοντά στο σπίτι του Πέρου. Η Κατίνα ήταν οργανωμένη στο ΕΑΜ. Ήταν η μόνη που εκτελέστηκε, θα το πω στη συνέχεια…Ανάμεσα στους μελλοθανάτους ήταν και η Κατίνα Χατζάρα που σας είπα. Πήγε και στάθηκε χώρια από τους άλλους. Φαινόταν ψύχραιμη στην αρχή και ήταν αμίλητη. Όπως τους πήγαιναν όμως για εκτέλεση, στη στροφή έπεσε κάτω στη γη. Φαίνεται πως λιποθύμησε. Τότε ένας την πιάνει από τα κότσια του ενός ποδιού και την έσερνε μέχρι τη γωνία του κτιρίου. Ήταν μια εικόνα που δεν θα ξεχάσω ποτέ. Σβάρνιζαν το κορμί της κάτω…το χώμα ήταν βρεγμένο απ’ την ψιχάλα…» (Μαρτυρία του Ν.Ι.Κανή, συγκρατούμενου)

Το 2019 κυκλοφόρησε και παρουσιάστηκε στο Αγρίνιο το βιβίο της φιολόγου-εκπαιδευτικού Ειρήνης Δ.Τριανταφύλλου “Κατίνα Χαντζάρα (1912 – 1944) “Ζωή πέρα από τη Σιωπή””.

Πολλές οι μαρτυρίες που συγκλονίζουν, μέσα στο βιβλίο της από ανθρώπους που γνώριζαν την Κατίνα Χαντζάρα.
Η ίδια λέει : «Η Κατίνα Χαντζάρα υπήρξε ένα πρόσωπο που περιπλανιόταν στις μνήμες της γειτονιάς όπου μεγάλωσα…..Ωστόσο, για πρώτη φορά πρόφερα καθαρά το όνομά της το 2006, όταν υπηρετούσα ως καθηγήτρια στο 2ο Λύκειο Αγρινίου, το οποίο τότε συμμετείχε σε πρόγραμμα του Κέντρο Ερευνών για Θέματα Ισότητας των δύο φύλων. Στα πλαίσια αυτής της δράσης, ως συντονίστρια ….. αναλάβαμε το θέμα «Αιτωλοακαρνανία: Η συμμετοχή της γυναίκας του Αγρινίου στην Ενωμένη Εθνική Αντίσταση 1940 – 1944»……
…..Σε όλη την έρευνα το όνομα της Κατίνας Χαντζάρα το συναντούσαμε ελάχιστες φορές….
Μετά την ολοκλήρωση του σχολικού προγράμματος, αποφάσισα να συνεχίσω μόνη την αναζήτηση αυτής της γυναίκας, γιατί η αντιφατικότητα των στοιχείων που την χαρακτήριζαν ήταν πρόσκληση για μένα. Από την μία πλευρά, η ηρωίδα είχε ουσιαστικό ρόλο και ισχυρή δράση στην Εθνική Αντίσταση…….. από την άλλη, η γυναίκα αυτή έζησε στην πρώιμη νεότητά της έναν αντισυμβατικό τρόπο ζωής, γεγονός που την οδήγησε στο κοινωνικό περιθώριο σύμφωνα με τον αξιακό κώδικα και τα ηθικά πρότυπα της τοπικής κοινωνίας……
».

ΠΗΓΕΣ:

-ΚΑΤΙΝΑ ΧΑΝΤΖΑΡΑ (1912-1944), Ειρήνης Δ. Τριανταφύλλου
-ΤΟ ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ ΕΝΟΣ ΑΓΩΝΙΣΤΗ, Δημητρίου Μπαλωμένου
-ΚΑΤΟΧΗ-ΑΝΤΙΣΤΑΣΗ-ΕΜΦΥΛΙΟΣ, Κων/νας Μπάδα και Θανάση Σφήκα.
-Μέλπω Αξιώτη, ’παντα. Γ’ τόμος. Χρονικά.
-Ίδρυμα Μείζονος Ελληνισμού.

Από το blog Αγρίνιο Γλυκιές Μνήμες

Τελευταία τροποποίηση στις Πέμπτη, 15 Απριλίου 2021 14:10

Τελευταία άρθρα

  • Prev
Το Κρυφό Διαμάντι της Ευρυτανίας: Το Παραδοσιακό Παντοπωλείο της Γκόλφως Η Γκόλφω και το παραδοσιακό παντοπωλείο στο χωριό Φουρνά στην Ευρυτανία αποτελούν ένα μοναδικό κομμάτι της τοπικής ...
10 Ιουνίου 2023
Αγίου Πνεύματος,  1979 .Βρισκόμαστε στην πόλη του Μεσολογγίου κατά το τριήμερο του Αγίου Πνεύματος και παρακολουθούμε δρώμενα του πανηγυριού του Αη Συμιού, που διοργανώνεται την ίδια περίοδο ...
05 Ιουνίου 2023
Του Λίνου Υφαντή, Ο Οζερός ήταν μια “αβάφτιστη” μικρή λίμνη, η οποία στην αρχαιότητα κατά πάσα πιθανότητα επικαλύπτονταν από τη Λίμνη “Αμβρακία”. Παρόλα αυτά το όνομα της ίσως αποτελεί χρονόσημο ...
05 Ιουνίου 2023
Συνεφιασμένος σήμερα ο ουρανός αλλά πάντα μαγικό το τοπίο γύρω απο την τεχνητή λίμνη Στράτου. Το παρουσιάζει με βίντεο και φωτογραφίες ο Βασίλης Γαλατάς.    Η Λίμνη Στράτου είναι τεχνητή ...
04 Ιουνίου 2023
Το παραδοσιακό καρβέλι συνεχίζουν, λίγοι ακόμη, να φτιάχνουν στον ξυλόφουρνο στο Στενό Παλαίρου. Στο γραφικό χωριό τρεις κυρίες συνεχίζουν την παράδοση και ετοιμάζουν σπιτικό χωριάτικο ψωμί. ...
03 Ιουνίου 2023
Μέσα στις μαγευτικές αλυκές Μεσολογγίου δεσπόζει ένα ξωκλήσι.Στη θέση παλαιότερης παλαιοχριστιανικής εκκλησίας χτίστηκε το 1804 η τωρινή εκκλησία της Παναγιάς της Φοινικιάς,αγαπημένος τόπος ...
03 Ιουνίου 2023
Το ανανεωμένο έμβλημα του Δήμου Αγρινίου. «Το χαλκούν σήμα της πόλεως», το οποίο κατασκευάστηκε στην Αθήνα και μεταφέρθηκε με το πρακτορείο Μαραβέγια από την πρωτεύουσα για να τοποθετηθεί «είς την ...
01 Ιουνίου 2023
Αν και την πρωτοκαθεδρία στα κρυμμένα νησιά-διαμάντια την έχει δικαιωματικά το Αιγαίο, η αλήθεια είναι πως και το Ιόνιο δεν μένει καθόλου πίσω. Και μάλιστα, τα κρυμμένα μικρά νησιά του Ιονίου ...
28 Μαϊος 2023
H Aιτωλοακαρνανία τα έχει όλα. Βουνά, ποτάμια, λίμνες, δάση…Μαγικά είναι τα τοπία της και οι διαδρομές της. Μια από αυτές παρουσιάζει ο Βασίλης Γαλατάς με τις φωτογραφίες του. Ένα «οδοιπορικό» ...
28 Μαϊος 2023
Φτελιά, Αγία τριάδα, Προφήτης Ηλίας πρώην Πλακωτή, Λάλα λάκα Tέσσερις οικισμοί από την κοινότητα Ανοιξιάτικου του Δήμου Αμφιλοχίας που μέσα από το παρακάτω βίντεο μπορείτε να παρατηρήσετε την ομορφιά ...
28 Μαϊος 2023
Του Λϊνου Υφαντή, Αρχές της δεκαετίας του ’70 αποπερατώθηκε το Δημαρχέιο Αγρίνιου. Το μόνο που υπολείπονταν σε σχέση με τη σημερινή του μορφή ήταν να μπει το σήμα της πάλης του Ηρακλή με τον ...
27 Μαϊος 2023
Ήταν ο κεντρικός σταθμός από το 1890 που ξεκίνησε,της γραμμής Κρυονέρι - Αγρίνιο, έως το 1970 που έκλεισε η εταιρεία σιδηροδρόμων δυτικής Ελλάδας ,80 χρόνια λειτουργίας, μεταφοράς εμπορευμάτων και ...
26 Μαϊος 2023