ΕΛΛΟΠΥ

Παρασκευή, 24 Ιανουαρίου 2020 16:57

«Η σπηλιά του Κατσαντώνη στην Καλάνα»

Κείμενο και φωτογραφίες: Απόστολος Κων/νου Καρακώστας

Ψηλά στην δυτική πλαγιά της Καλάνας, σε υψόμετρο 1.080 μέτρα βρίσκεται η σπηλιά του Κλεφτο-αρματωλού Κατσαντώνη, το πιο ασφαλές καταφύγιό του στον Ορεινό Βάλτο, τα χρόνια που ανδραγάθησε στην περιοχή από το 1802 που «βγήκε στο κλαρί» έως τον τραγικό του θάνατο στα Γιάννενα το 1809.

Με πρωτοβουλία (και δαπάνη) του νέου προέδρου Τ.Κ. Χαλκιοπούλων Βασίλη Ταλιούρα τοποθετήθηκε πινακίδα στο Παλιό Χαλκιόπουλο που δείχνει τον δρόμο προς την σπηλιά. Στην εργασία της τοποθέτησης βοήθησε τον πρόεδρο και ο Μάριος Θωμά Μαργαρίτης.

Κάτοικοι γεννημένοι και που ζούν στο Παλιό Χαλκιόπουλο, όπως ο Φάνης Λαυρέντζος, ο Κώστας Ανδρέα Καρακώστας, ο Χρήστος Κυρώσης, διηγήθηκαν στον γράφοντα ότι ξέρουν από τους γονείς και παππούδες τους για την σπηλιά του Κατσαντώνη. Με οδηγό τον Κώστα Καρακώστα την Πέμπτη 23 Ιανουαρίου 2020, φθάσαμε στην σπηλιά.

(Σε προηγούμενη «απόπειρα» πριν δύο εβδομάδες, πλησιάσαμε στα 200 μέτρα αλλά γυρίσαμε πίσω λόγω δυνατού αέρα που παρέσυρε πέτρες στον γκρεμό.)

Η σπηλιά δεσπόζει πάνω από τον οικισμό Φορτωπό (υψόμετρο 850 μέτρα) στο Παλιό Χαλκιόπουλο, και σε απόσταση 600 μέτρα περίπου.

Η τοποθεσία είναι οχυρωμένη και απρόσιτη και την εποχή εκείνη πριν δύο αιώνες ήταν αδύνατο να την προσεγγίσει ο εχθρός, αρκεί οι αμυνόμενοι να είχαν τα βασικότερα εφόδια και αρκετά μπαρουτόβουλα. Πάνω απ’ την σπηλιά στην κορυφογραμμή ήταν το καραούλι των κλεφτών, γνωστό σημείο με το όνομα «Αγνάντεμα Κατσαντώνη». Από κει ψηλά βλέπει κανείς μια τεράστια περιοχή, και οι βιγλάτορες μπορούσαν να διακρίνουν τα εχθρικά ασκέρια που έρχονταν εναντίον τους από την Άρτα, τον Καρβασαρά ή την γέφυρα Τατάρνας, πολλές ώρες πρίν φθάσουν στο Παλιό Χαλκιόπουλο.

Με προκαθορισμένα σινιάλα ειδοποιούσαν τους κατοίκους. Ανάλογα με το μέγεθος των εχθρικών μπουλουκιών και την καταστροφική μανία τους-κάψιμο σε στάνες και οικισμούς-έπαιρναν μαζί τους ότι μπορούσαν να κουβαλήσουν και τα ζωντανά τους και πήγαιναν πίσω απ’ την Καλάνα, στην βορειοανατολική της πλαγιά στην «αποκλίστρα» της Μηλιάς.

Έτσι κατά το 1806 που ο Αλή Πασάς έστειλε στον Ορεινό Βάλτο τον Γιουσούφ Αράπη που ερήμωσε όλα τα χωριά, οι Χαλκιοπουλίτες και πολλοί άλλοι κατατρεγμένοι, βρήκαν εκεί ασφαλές καταφύγιο και επιβίωσαν της άγριας γενοκτονίας.

Οι άνδρες και τα παιδιά που γλύτωσαν τότε, δεκαπέντε χρόνια μετά πολέμησαν ηρωικά για την ελευθερία της Ελλάδας, πολλοί χάθηκαν στον αγώνα, αλλά και κάποιοι επιβίωσαν από τον Φορτωπό-Χαλκιόπουλο.

Ο Βασιλειάς  Όθωνας το 1844 υπέγραψε, και με συνοδευτικό έγγραφο από τον Υπουργό Στρατιωτικών Ανδρέα Λόντο, απεστάλησαν τα χάλκινα και σιδηρά μετάλλια στον Υποστράτηγο πληρεξούσιο Ανδρέα Ίσκο, για να τα αποδώσει στους παρακάτω ηρωικούς Χαλκιοπουλίτες πολεμιστές:

  • Αθανάσιος Σωτήρης. 2) Καραγιάννης Σπανός. 3) Δημ. Καραϊσκάκης. 4) Ιωάννης Ταράτσας. 5) Ζαχαρίας Ταράτσας. 6) Δημήτριος Ι. Χρήστου. 7) Ιωάννης Νέστωρας. 8) Ιωάννης Μακρής. 9) Χρήστος Ι. Χρήστου. 10) Γεώργιος Ντόβας. 11) Γεώργιος Πιστιόλης. 12) Κώνστας Β. Πιστιόλης. 13) Πάνος Μπούσγος. 14) Ιωάννης Γ. Μακρής. 15) Νικόλαος Παπαδημητρίου. 16) Γεώργιος Παπαμήτσος. 17) Ιωάννης Κόκαλης. 18) Γεώργιος Μακρής. 19) Γρίβας Κοντόσης. 20) ΝικόλαοςΤζανής. 21) Δημήτριος Ζαρναβέλης. 22) Γεώργιος Σεντεβής. 23) Κ. Κονζούμπας. 24) Ιωάννης Βασίλης. 25) Ιωάννης Μολάλης.

Κάτω από την σπηλιά ανάβλυζε αρκετό νερό για τις ανάγκες σαράντα τουλάχιστον οικογενειών που ζούσαν στον Φορτωπό, και για τα παλληκάρια του Κατσαντώνη που ο αριθμός τους δεν ήταν ποτέ πάνω από 80 διαλεχτούς κλέφτες.

Η σπηλιά είναι προσήλια και είναι προστατευμένη από τους κρύους βοριάδες του χειμώνα. Την εποχή εκείνη η πλαγιά ήταν καλυμμένη με βελανιδιές κέδρα και έλατα, παρέχοντας τα απαραίτητα ξύλα για τις ανάγκες των κατοίκων και των κλεφτών για μαγείρεμα και θέρμανση.

Χρησιμοποιήθηκε από τον Κατσαντώνη σαν κρυψώνας και ορμητήριο για τις περίφημες μάχες που έδωσε στον Ορεινό αλλά και πεδινό Βάλτο και Ξηρόμερο, και σαν απόρθητο ταμπούρι όταν πολυάριθμοι Τουρκαλβανοί τον κυνηγούσαν.

Απομένει  να γίνει μια σηματοδότηση στο μονοπάτι ώστε με ασφάλεια ο επισκέπτης να μπορεί να περπατήσει ανηφορίζοντας για την σπηλιά, σε μια διαδρομή φανταστική κι αλλιώτικη από πολλές άλλες πεζοπορικές διαδρομές.

Η άνοδος από τα 750 μέτρα υψόμετρο στον δρόμο (όπου η πινακίδα) και για μια διαδρομή περίπου δυόμιση χιλιομέτρων είναι μία ώρα και 20 λεπτά, ενώ η επιστροφή 45 λεπτά.

Υπάρχει και μία συντομότερη διαδρομή από την θέση Αγραπιδούλα όπου κάθε χρόνο στις 15 Μάη στην γιορτή του Αγίου Ανδρέα του Ερημίτη γίνεται η εκδήλωση που συγκεντρώνει εκατοντάδες προσκυνητές-επισκέπτες. Από εκεί η απόσταση είναι μικρότερη από χιλιόμετρο και χωρίς μεγάλο ανήφορο, σε επόμενη «εξόρμηση» περισσότερα!


agrinionews.gr

Τελευταία τροποποίηση στις Τετάρτη, 09 Σεπτεμβρίου 2020 11:43

Τελευταία άρθρα

  • Prev
Ένας απίστευτος ορεινός προορισμός για μία μοναδική εμπειρία οδήγησης μέσα στα έλατα, στις καστανιές και στα γραφικά χωριά Κυκλωμένη από ορεινούς όγκους, ποτάμια, χαράδρες, ρέματα, καταρράκτες, ...
18 Σεπτεμβρίου 2023
Η οχύρωση της αρχαίας Σαυρίας (Παλαιομάνινας), βρίσκεται στα Δ του Αχελώου, 44 χλμ. ΒΔ του Μεσολογγίου, σε απόσταση 16 χλμ. από τους Οινιάδες και 14 χλμ. από την αρχαία Στράτο. Αποτελεί μια από τις ...
16 Σεπτεμβρίου 2023
Το Bελανιδοδάσος του Ξηρομέρου και ο Kόσμος του βελανιδιού…  Βελανιδοδάσος Ξηρομέρου. Φωτογραφία: Κώστας Καρακώστας   Γράφει η Μαρία Ν. Αγγέλη Δρ Κοινωνικής Λαογραφίας e-mail ...
16 Σεπτεμβρίου 2023
Το γεφύρι του Μανώλη στην Ευρυτανία καθ όλη την διάρκεια του έτους σκεπάζεται ολόκληρο με τα νερά του Αγραφιώτη ποταμού. Αφανίζεται! Συνήθως τον χειμώνα ξεχωρίζει μόνο η κορυφή του τόξου. Προβάλει ...
09 Σεπτεμβρίου 2023
Στις 8 Σεπτεμβρίου κάθε έτους εορτάζουμε το γενέσιον της Θεοτόκου. Στην περιοχή του Αγρινίου, την ημέρα αυτή εορτάζει η «Ψηλή Παναγία» στο Ζαπάντι, στη σημερινή Κοινότητα της Μεγάλης Χώρας. Υπήρχε ...
07 Σεπτεμβρίου 2023
Γράφει η Μαρία Ν. Αγγέλη, Φιλόλογος, Δρ Κοινωνικής Λαογραφίας e-mail: agelimaria@yahoo.gr Η Τσαπουρνιά ή «Λυκοδόντι», όπως την αποκαλούν οι κάτοικοι της περιοχής, είναι η τοποθεσία στα όρια ...
03 Σεπτεμβρίου 2023
Εντυπωσιακές είναι οι εναέριες εικόνες που κατέγραψε και δημοσιοποίησε στα κοινωνικά δίκτυα ο Βασίλης Γαλατάς. Το «μπλε» φεγγάρι φωτίζει στον νυχτερινό ουρανό πάνω από το Αγρίνιο. «Μπλε» φεγγάρι ...
31 Αυγούστου 2023
Σε υψόμετρο 1200 μέτρων βρίσκεται μέσα σε σπηλιά το εκκλησάκι του Αγίου Ανδρέα, στο βουνό Καλάνα στην περιοχή του χωριού Χαλκιόπουλο Αιτωλοακαρνανίας. Ο Άγιος Ανδρέας καταγόταν από το χωριό ...
30 Αυγούστου 2023
Τοπίο που κόβει την ανάσα,στα 1200 μέτρα υψόμετρο με θέα την λίμνη των Κρεμαστών, το ξωκλήσι του Αγίου Ανδρέα του Ερημίτη μέσα στο σπήλαιο όπου ασκήτεψε ο Άγιος.   Σε υψόμετρο 1200 μέτρων ...
27 Αυγούστου 2023
Δείτε βίντεο και φωτογραφίες του Βασίλη Γαλατά Τα Λουτρά Στάχτης ή Λουτρά Στάχτης Πόριαρη είναι ημιορεινός οικισμός που βρίσκεται στη Ναυπακτία της περιφερειακής ενότητας Αιτωλοακαρνανίας σε ...
27 Αυγούστου 2023
Για την ατελείωτη ομορφιά της χαρακτηρίζεται η γέφυρα Τατάρνας, που συνδέει την Αιτωλοακαρνανία με την Ευρυτανία και έχει εισπράξει τον παγκόσμιο θαυμασμό. Μια εντυπωσιακή ...
27 Αυγούστου 2023
Στο όρος Βελούχι (Τυμφρηστός) σε υψόμετρο 1870 μέτρων βρίσκεται μία μικρή λιμνούλα αλπικού τύπου, διαμέτρου κατά προσέγγιση περίπου 25 μέτρων. Η λίμνη αυτή διατηρεί σχεδόν σταθερή την στάθμη της ...
24 Αυγούστου 2023