Του Λίνου Υφαντή,

Οι μεγαλύτεροι σε ηλικία θα θυμούνται από τα παιδικά τους χρόνια τις παραστάσεις του Θέατρου Σκιών και του Καραγκιόζη. Βασικός ήρωας ήταν ο Μπαρμπαγιώργος, ένας φουστανελοφόρος τσέλιγκας. Παρουσιάζονταν ως Ορεσίβιος, πρωτόγονος, βλάχος. Μιλούσε δε  μια ιδιότυπη διάλεκτο, με όλα τα χαρακτηριστικά ιδιώματα του τόπου του.

Ποιος ήταν άραγε ο τόπος που τον ενέπνευσε; Η απάντηση δεν βρίσκεται μακριά από την Αιτωλοακαρνανία. Η διαμόρφωση του τελικού χαρακτήρα του Μπαρμπαγιώργου αποδίδεται στον μεγάλο καραγκιοζοπαίκτη από την Αμφιλοχία Γιάννη Ρούλια.

Ο Γιάννης Ρούλιας γεννήθηκε το 1872 στην Αμφιλοχία.Έδρασε σαν καραγκιοζοπαίχτης στην Αιτωλοακαρνανία, τη Δυτική Στερεά και την τουρκοκτρατούμενη τότε Ήπειρο. Στην Αθήνα, είχε το θέατρό του στην περιοχή του Σταδίου, τουλάχιστον από το 1895, το οποίο λεγόταν Ο Μπαρμπαγιώργος.O Ρούλιας υπήρξε ο σπουδαιότερος καραγκιοζοπαίκτης της ελληνικής πρωτεύουσας για μια δεκαετία, από το 1895 μέχρι το 1905, χρονιά του θανάτου του.

Στην προφορική λοιπόν παράδοση της ιστορίας του ελληνικού Καραγκιόζη, ο Ρούλιας αναφέρεται ως ο δημιουργός της φιγούρας του Μπαρμπα-Γιώργου, του γνωστού φουστανελά τσέλιγκα. Στην πραγματικότητα, υπήρξε επινόηση του Μίμαρου -που πιθανότατα με τη σειρά του μετάπλασε κι εξέλιξε προϋπάρχοντα στοιχεία- αλλά καθιερώθηκε με τη μορφή και τον χαρακτήρα που γνωρίζουμε από τον Ρούλια.Αυτός τον επέβαλε στο αθηναϊκό κοινό, με τα χαρακτηριστικά του «τελειοποιημένα», μάλλον μετά από τον «ατυχή» πόλεμο του 1897, στοχεύοντας στην ενίσχυση του ηθικού των Ελλήνων.

Η προσωπική διαδρομή του Γιάννη Ρούλια ίσως αποτυπώθηκε στην τελική διάπλαση της φιγούρας του Μπαρμπαγιώργου: ο Μπαρμπαγιώργος έρχεται στο «άστυ» φορτωμένος με τυριά, καρδάρες και γίδια όλα πεσκέσια στο «ανεψουδι του»· Οι χοντροκομμένοι τρόποι του Μπαρμπαγιώργη γίνονται ακόμη πιο εμφανείς όταν εκείνος προσπαθεί, ματαίως, να μεταμορφωθεί σε πρωτευουσιάνο, συνδυάζοντας φράκο με τσαρούχια ή καπέλο με φουστανέλα. Το αποτέλεσμα πάντα σκέτο φιάσκο, αλλά χρήσιμο μάθημα στο μέσο Αθηναίο που επιθυμεί να ξεχάσει την αγροτική καταγωγή του.Μεγαλωμένος στα βουνά, έχει μια υπεράνθρωπη δύναμη, την οποία ούτε ο ίδιος συνειδητοποιεί.

Τελικά πίσω από τον χαρακτήρα Μπαρμπαγιώργο κρύβεται ίσως η προσωπική διαδρομή ενός ανθρώπου. Στην προκειμένη περίπτωση ένας Αιτωλοακαρνάνας του 19ου αιώνα μεταμορφώνεται σε Μπαρμπαγιώργος. Αυτή είναι και η πιο αυθεντική αναπαράσταση ανθρώπων δύο αιώνων πριν,  που δεν υπάρχουν πια…

Με πληροφορίες από:

el.wikipedia.org

karagiozis.com

agrinionews.gr