ΕΛΛΟΠΥ

Τετάρτη, 29 Απριλίου 2020 18:13

Γιατί δεν έγιναν μαζικές αγροτικές εξεγέρσεις τύπου Κιλελέρ σε Αγρίνιο- Αιτωλοακαρνανία

Του Λίνου Υφαντή,

Η Αιτωλοακαρνανία σε μεγάλο ποσοστό είναι πεδινή. Δεσπόζει ο μεγάλος Αιτωλικός κάμπος της περιοχής του Αγρινίου, του Μεσολογγίου και των Οινιαδών-Παραχελωϊτιδας.

Αν και μοιάζει πολύ με τη Θεσσαλία στο ανάγλυφο του εδάφους και στην αγροτική οικονομία της, εντούτοις στην Αιτωλοακαρνανία τον 19ο και αρχές του 20ου αιώνα δεν σημειώθηκαν αγροτικές εξεγέρσεις μεγάλης έκτασης παρά μόνο εκείνη του Κιλελέρ. Ναι μεν καταγράφεται η εξέγερση του 1836, αλλά τα στοχεία της περιπλέκονται. Το κράτος έδινε ανταμοιβή στους αγωνιστές του ’21 γη, η οποία όμως θα διανέμονταν αφού παραχωρούνταν πρώτα δωρεάν από το κράτος στους αγρότες. Το αποτέλεσμα ήταν να ξεσηκωθούν με πιο σημαντικά γεγονότα την εξέγερση στο Μεσολόγγι, την άρνηση πληρωμής φόρων στα Καλύβια και την οργανωμένη επίθεση Δήμου Τσέλιου και Ζέρβα σε Αστακό, Μύτικα, Δραγαμέστο, Αγρίνιο και Βόνιτσα το 1835. Πίσω από αυτό όμως κρύβονταν κοινωνικά αίτια περισσότερο που είχαν να κάνουν με το αναπτυσσόμενο αντιοθωνικό κίνημα της εποχής.

Το πελατειακό δίκτυο όμως μεταξύ γαιοκτημόνων, αγροτών, θιγομένων και οπλαρχηγών ήταν τόσο πολύ ισχυρό ώστε εύκολα μπορούσαν να δελεάσουν τους επαναστάτες και να καταστείλουν τις εξεγέρσεις.

Για το λόγο αυτό  η συγγραφέας  Αρώνη-Τσίχλη  στο βιβλίο της Καίτη Αρώνη-Τσίχλη, Αγροτικές εξεγέρσεις στηνπαλιά Ελλάδα 1833-1881, χαρακτηρίζει εύστοχα τις εν λόγω εξεγέρσεις ως την «προϊστορία»
του ελληνικού αγροτικού κινήματος.  Λιγότερο προοιωνίζουν τις σύγχρονες εξεγέρσεις, κατά το πρότυπο όσων είχαν εκδηλωθεί στη διάρκεια του ευρωπαϊκού 19ου αιώ­να.

Από την άλλη πολλά από τα εθνικά κτήματα μέσα στον 19ο αιώνα  διανεμήθηκαν σε στρατιωτικές οικογένειες και πρώην οπλαρχηγούς (Σταϊκος, Μεγαπάνος κ.α.)  με αποτέλεσμα να ελέγχεται πλήρως το σύστημα άρα και κάθε επαναστατική προδιάθεση.

Επίσης ένα άλλο ζήτημα ήταν η οικονομική απόδοση των χωραφιών. Αστάθμητος παράγοντας αποτελούσε ο ποταμός Αχελώός και η στάθμη του, ενώ μεγάλο κομμάτι της Αιτωλικής πεδιάδας καλύπτονταν από έλη. Όλα τα ζητήματα αυτά δεν έκαναν τόσο εύφορα και περιζήτητα τα χωράφια της Αιτωλοακαρνανίας όσο εκείνα της θεσσαλίας.

Έτσι στα τέλη του 19ου αιώνα δεν υπήρχε μεγάλος αγροτικός χώρος στην Αιτωλοακαρνανία για μεγάλους Ελληνες χρηματιστές και εμπόρους της διασποράς, Αντιθέτως αυτή επέλεξαν  να αγοράσουν τεράστιες εκτάσεις καλλιεργήσιμης γης, τα λεγόμενα “τσιφλίκια” και στη συνέχεια να αποκτήσουν δύναμη και να έρθουν σε σύγκρουση με τους αγρότες. Η παραπάνω κατάσταση έφερε την αγροτική εξέγερση στο Κιλελέρ το 1910. Το ίδιο ίσως θα είχε συμβεί αν υπήρχε στην Αιτωλοακαρνανία αν το τοπίο δεν είχε ξεκαθαρίσει ήδη 80 χρόνια πριν, τότε που η περιοχή είχε την τύχη να απελευθερωθεί και να στηθούν τοπικά τα δίκτυα αγροτικών ιδιοκτησιών.

Ενδεικτικά για τους παραπάνω λόγους δεν υπήρξε αγροτική εξέγερση τύπου Κιλελέρ στην Αιτωλοακαρνανία. Αντίθετα υπήρξε καπνεργατικό κίνημα που έγινε με πολλούς διαφορετικούς όρους, ενώ οι αγρότες αφυπνίστηκαν μεταπολεμικά με αποκορύφωμα τα τραγικά γεγονότα του 1962 και τη δολοφονία του καπνοπαραγωγού Δ. Βλάχου.

Με πληροφορίες από:

https://ideologi.wordpress.com/2008/02/23/%CE%97-%CE%B5%CE%BE%CE%AD%CE%B3%CE%B5%CF%81%CF%83%CE%B7-%CF%83%CF%84%CE%B7%CE%BD-%CE%91%CE%B9%CF%84%CF%89%CE%BB%CE%BF%CE%B1%CE%BA%CE%B1%CF%81%CE%BD%CE%B1%CE%BD%CE%AF%CE%B1/

https://www.kathimerini.gr/383037/article/epikairothta/politikh/to-agrotiko-zhthma-sthn-ellada

https://ejournals.epublishing.ekt.gr/index.php/hpsa/article/view/14566/13164

agrinionews.gr

Τελευταία τροποποίηση στις Τρίτη, 27 Οκτωβρίου 2020 10:24

Τελευταία άρθρα

  • Prev
Ένας απίστευτος ορεινός προορισμός για μία μοναδική εμπειρία οδήγησης μέσα στα έλατα, στις καστανιές και στα γραφικά χωριά Κυκλωμένη από ορεινούς όγκους, ποτάμια, χαράδρες, ρέματα, καταρράκτες, ...
18 Σεπτεμβρίου 2023
Η οχύρωση της αρχαίας Σαυρίας (Παλαιομάνινας), βρίσκεται στα Δ του Αχελώου, 44 χλμ. ΒΔ του Μεσολογγίου, σε απόσταση 16 χλμ. από τους Οινιάδες και 14 χλμ. από την αρχαία Στράτο. Αποτελεί μια από τις ...
16 Σεπτεμβρίου 2023
Το Bελανιδοδάσος του Ξηρομέρου και ο Kόσμος του βελανιδιού…  Βελανιδοδάσος Ξηρομέρου. Φωτογραφία: Κώστας Καρακώστας   Γράφει η Μαρία Ν. Αγγέλη Δρ Κοινωνικής Λαογραφίας e-mail ...
16 Σεπτεμβρίου 2023
Το γεφύρι του Μανώλη στην Ευρυτανία καθ όλη την διάρκεια του έτους σκεπάζεται ολόκληρο με τα νερά του Αγραφιώτη ποταμού. Αφανίζεται! Συνήθως τον χειμώνα ξεχωρίζει μόνο η κορυφή του τόξου. Προβάλει ...
09 Σεπτεμβρίου 2023
Στις 8 Σεπτεμβρίου κάθε έτους εορτάζουμε το γενέσιον της Θεοτόκου. Στην περιοχή του Αγρινίου, την ημέρα αυτή εορτάζει η «Ψηλή Παναγία» στο Ζαπάντι, στη σημερινή Κοινότητα της Μεγάλης Χώρας. Υπήρχε ...
07 Σεπτεμβρίου 2023
Γράφει η Μαρία Ν. Αγγέλη, Φιλόλογος, Δρ Κοινωνικής Λαογραφίας e-mail: agelimaria@yahoo.gr Η Τσαπουρνιά ή «Λυκοδόντι», όπως την αποκαλούν οι κάτοικοι της περιοχής, είναι η τοποθεσία στα όρια ...
03 Σεπτεμβρίου 2023
Εντυπωσιακές είναι οι εναέριες εικόνες που κατέγραψε και δημοσιοποίησε στα κοινωνικά δίκτυα ο Βασίλης Γαλατάς. Το «μπλε» φεγγάρι φωτίζει στον νυχτερινό ουρανό πάνω από το Αγρίνιο. «Μπλε» φεγγάρι ...
31 Αυγούστου 2023
Σε υψόμετρο 1200 μέτρων βρίσκεται μέσα σε σπηλιά το εκκλησάκι του Αγίου Ανδρέα, στο βουνό Καλάνα στην περιοχή του χωριού Χαλκιόπουλο Αιτωλοακαρνανίας. Ο Άγιος Ανδρέας καταγόταν από το χωριό ...
30 Αυγούστου 2023
Τοπίο που κόβει την ανάσα,στα 1200 μέτρα υψόμετρο με θέα την λίμνη των Κρεμαστών, το ξωκλήσι του Αγίου Ανδρέα του Ερημίτη μέσα στο σπήλαιο όπου ασκήτεψε ο Άγιος.   Σε υψόμετρο 1200 μέτρων ...
27 Αυγούστου 2023
Δείτε βίντεο και φωτογραφίες του Βασίλη Γαλατά Τα Λουτρά Στάχτης ή Λουτρά Στάχτης Πόριαρη είναι ημιορεινός οικισμός που βρίσκεται στη Ναυπακτία της περιφερειακής ενότητας Αιτωλοακαρνανίας σε ...
27 Αυγούστου 2023
Για την ατελείωτη ομορφιά της χαρακτηρίζεται η γέφυρα Τατάρνας, που συνδέει την Αιτωλοακαρνανία με την Ευρυτανία και έχει εισπράξει τον παγκόσμιο θαυμασμό. Μια εντυπωσιακή ...
27 Αυγούστου 2023
Στο όρος Βελούχι (Τυμφρηστός) σε υψόμετρο 1870 μέτρων βρίσκεται μία μικρή λιμνούλα αλπικού τύπου, διαμέτρου κατά προσέγγιση περίπου 25 μέτρων. Η λίμνη αυτή διατηρεί σχεδόν σταθερή την στάθμη της ...
24 Αυγούστου 2023