WESTMEDIA CIRCLE SMALL

Τετάρτη, 29 Απριλίου 2020 18:13

Γιατί δεν έγιναν μαζικές αγροτικές εξεγέρσεις τύπου Κιλελέρ σε Αγρίνιο- Αιτωλοακαρνανία

Του Λίνου Υφαντή,

Η Αιτωλοακαρνανία σε μεγάλο ποσοστό είναι πεδινή. Δεσπόζει ο μεγάλος Αιτωλικός κάμπος της περιοχής του Αγρινίου, του Μεσολογγίου και των Οινιαδών-Παραχελωϊτιδας.

Αν και μοιάζει πολύ με τη Θεσσαλία στο ανάγλυφο του εδάφους και στην αγροτική οικονομία της, εντούτοις στην Αιτωλοακαρνανία τον 19ο και αρχές του 20ου αιώνα δεν σημειώθηκαν αγροτικές εξεγέρσεις μεγάλης έκτασης παρά μόνο εκείνη του Κιλελέρ. Ναι μεν καταγράφεται η εξέγερση του 1836, αλλά τα στοχεία της περιπλέκονται. Το κράτος έδινε ανταμοιβή στους αγωνιστές του ’21 γη, η οποία όμως θα διανέμονταν αφού παραχωρούνταν πρώτα δωρεάν από το κράτος στους αγρότες. Το αποτέλεσμα ήταν να ξεσηκωθούν με πιο σημαντικά γεγονότα την εξέγερση στο Μεσολόγγι, την άρνηση πληρωμής φόρων στα Καλύβια και την οργανωμένη επίθεση Δήμου Τσέλιου και Ζέρβα σε Αστακό, Μύτικα, Δραγαμέστο, Αγρίνιο και Βόνιτσα το 1835. Πίσω από αυτό όμως κρύβονταν κοινωνικά αίτια περισσότερο που είχαν να κάνουν με το αναπτυσσόμενο αντιοθωνικό κίνημα της εποχής.

Το πελατειακό δίκτυο όμως μεταξύ γαιοκτημόνων, αγροτών, θιγομένων και οπλαρχηγών ήταν τόσο πολύ ισχυρό ώστε εύκολα μπορούσαν να δελεάσουν τους επαναστάτες και να καταστείλουν τις εξεγέρσεις.

Για το λόγο αυτό  η συγγραφέας  Αρώνη-Τσίχλη  στο βιβλίο της Καίτη Αρώνη-Τσίχλη, Αγροτικές εξεγέρσεις στηνπαλιά Ελλάδα 1833-1881, χαρακτηρίζει εύστοχα τις εν λόγω εξεγέρσεις ως την «προϊστορία»
του ελληνικού αγροτικού κινήματος.  Λιγότερο προοιωνίζουν τις σύγχρονες εξεγέρσεις, κατά το πρότυπο όσων είχαν εκδηλωθεί στη διάρκεια του ευρωπαϊκού 19ου αιώ­να.

Από την άλλη πολλά από τα εθνικά κτήματα μέσα στον 19ο αιώνα  διανεμήθηκαν σε στρατιωτικές οικογένειες και πρώην οπλαρχηγούς (Σταϊκος, Μεγαπάνος κ.α.)  με αποτέλεσμα να ελέγχεται πλήρως το σύστημα άρα και κάθε επαναστατική προδιάθεση.

Επίσης ένα άλλο ζήτημα ήταν η οικονομική απόδοση των χωραφιών. Αστάθμητος παράγοντας αποτελούσε ο ποταμός Αχελώός και η στάθμη του, ενώ μεγάλο κομμάτι της Αιτωλικής πεδιάδας καλύπτονταν από έλη. Όλα τα ζητήματα αυτά δεν έκαναν τόσο εύφορα και περιζήτητα τα χωράφια της Αιτωλοακαρνανίας όσο εκείνα της θεσσαλίας.

Έτσι στα τέλη του 19ου αιώνα δεν υπήρχε μεγάλος αγροτικός χώρος στην Αιτωλοακαρνανία για μεγάλους Ελληνες χρηματιστές και εμπόρους της διασποράς, Αντιθέτως αυτή επέλεξαν  να αγοράσουν τεράστιες εκτάσεις καλλιεργήσιμης γης, τα λεγόμενα “τσιφλίκια” και στη συνέχεια να αποκτήσουν δύναμη και να έρθουν σε σύγκρουση με τους αγρότες. Η παραπάνω κατάσταση έφερε την αγροτική εξέγερση στο Κιλελέρ το 1910. Το ίδιο ίσως θα είχε συμβεί αν υπήρχε στην Αιτωλοακαρνανία αν το τοπίο δεν είχε ξεκαθαρίσει ήδη 80 χρόνια πριν, τότε που η περιοχή είχε την τύχη να απελευθερωθεί και να στηθούν τοπικά τα δίκτυα αγροτικών ιδιοκτησιών.

Ενδεικτικά για τους παραπάνω λόγους δεν υπήρξε αγροτική εξέγερση τύπου Κιλελέρ στην Αιτωλοακαρνανία. Αντίθετα υπήρξε καπνεργατικό κίνημα που έγινε με πολλούς διαφορετικούς όρους, ενώ οι αγρότες αφυπνίστηκαν μεταπολεμικά με αποκορύφωμα τα τραγικά γεγονότα του 1962 και τη δολοφονία του καπνοπαραγωγού Δ. Βλάχου.

Με πληροφορίες από:

https://ideologi.wordpress.com/2008/02/23/%CE%97-%CE%B5%CE%BE%CE%AD%CE%B3%CE%B5%CF%81%CF%83%CE%B7-%CF%83%CF%84%CE%B7%CE%BD-%CE%91%CE%B9%CF%84%CF%89%CE%BB%CE%BF%CE%B1%CE%BA%CE%B1%CF%81%CE%BD%CE%B1%CE%BD%CE%AF%CE%B1/

https://www.kathimerini.gr/383037/article/epikairothta/politikh/to-agrotiko-zhthma-sthn-ellada

https://ejournals.epublishing.ekt.gr/index.php/hpsa/article/view/14566/13164

agrinionews.gr

Τελευταία τροποποίηση στις Τρίτη, 27 Οκτωβρίου 2020 10:24

Τελευταία άρθρα

  • Prev
Eικόνα: Μουσείο φωτογραφίας. Εκθεση με τίτλο «Πορτραίτα Ιστορίας, Βούλα Παπαιωάννου-Δημήτρης Χαρισιάδης 1940-1960- Έργα από τα φωτογραφικά αρχεία του Μουσείου Μπενάκη» ...
19 Μαρτίου 2023
Η Σαντορίνη “στέφθηκε” ως το πιο δημοφιλές ελληνικό νησί, με βάση τον αριθμό των διαδικτυακών αναζητήσεων, στην κατάταξη της Holidu με τα 20 πιο δημοφιλή ελληνικά νησιά, με τη Λευκάδα και την Κέρκυρα ...
18 Μαρτίου 2023
Το λαχανόψωμο είναι μια παραδοσιακή πίτα με χόρτα που αντί φύλλου χρησιμοποιούμε ένα χυλό από αλεύρι καλαμποκιού. Τη συναντάμε με μικρές παραλλαγές και διάφορες ονομασίες (πλαστός, μπλατσάρα, ...
17 Μαρτίου 2023
Η λίμνη Τριχωνίδα βρίσκεται στην Αιτωλοακαρνανία, στα ανατολικά της πόλης του Αγρινίου και αποτελεί τη μεγαλύτερη λίμνη στον ελλαδικό χώρο. Η σπάνια φυσική ομορφιά της, ο πληθυσμός των υδρόβιων ...
14 Μαρτίου 2023
Φωτο: Στατήρας του κοινού των Αιτωλών μετά την απόκρουση των Γαλατών. Παριστάνει γυναικεία μορφή που συμβολίζει την Αιτωλία να πατά σε γαλατικές ασπίδες. Του Λίνου Υφαντή. Στην αρχαία Αιτωλία ...
13 Μαρτίου 2023
Του Κώστα Σακαρέλου Στο προσκλητήριο της Εθνεγερσίας του 1821, βροντερό παρών έδωσε και το Κρίκελλο Ευρυτανίας, με δεκάδες απλούς στρατιώτες αλλά και με καπεταναίους, οι οποίοι, πλάι στους ...
11 Μαρτίου 2023
Μόλις 2,5 χιλιόμετρα βόρεια από το Μαραντοχώρι Λευκάδας, περίπου 30 λεπτά περπάτημα, βρίσκεται μέσα σε ένα τοπίο εκπληκτικής φυσικής ομορφιάς ανάμεσα από ελαιόδεντρα, η φυσική λίμνη του νησιού ...
10 Μαρτίου 2023
γράφει ο Κωνσταντίνος Σαμψών Το γύρισμα κινηματογραφικών ταινιών στο Αγρίνιο και την ευρύτερη περιοχή αποτελεί πλέον μια πραγματικότητα και οι παραγωγές αυτές καλούνται να αναδείξουν εκτός των ...
08 Μαρτίου 2023
Η Ευρυτανία αναδείχθηκε ιδιαιτέρως στο ταξιδιωτικό ρεπορτάζ των τελευταίων ετών κι ευτύχησε να αποκτήσει πολλούς καινούριους φίλους –ειδικά ανάμεσα στους λάτρεις του χειμερινού τουρισμού και των ...
07 Μαρτίου 2023
Ένα Ελληνικό Παραδοσιακό Πρωινό, σ΄έναν αυθεντικό τόπο ζωής όπως τα χωριά της Ευρυτανίας, είναι μια ανεπανάληπτη εμπειρία. Βρεθήκαμε στο Λημέρι Ευρυτανίας, καλεσμένοι του83χρονου παππού Ανδρέα και ...
06 Μαρτίου 2023
Όμορφος είναι και ο Πρόδρομος  του Ξηρομέρου. Χωριό σε υψόμετρο 140 μέτρα, βρίσκεται νοτιοδυτικά της λίμνης Οζερός και σε απόσταση 18 χλμ. βορειοανατολικά του Αστακού. Το χωριό είναι ...
05 Μαρτίου 2023
Οδοιπορικό στη μοναξιά. Συνεχίζοντας το οδοιπορικό μας στην Ορεινή Ελλάδα, δημιουργούμε ένα μεγάλο αρχείο προφορικών ιστοριών κυρίως από ηλικιωμένους που ζουν στην ελληνική ύπαιθρο, καταγράφοντας ...
05 Μαρτίου 2023