Μαρτυρικό Χωριό η Κρυοπηγή Πρέβεζας-23 κάτοικοι της είχαν εκτελεστεί στο Αγρίνιο το 1944

Μνήμες Κατοχής: Τα χωριά έχουν υποστεί μεγάλες καταστροφές σε ανθρώπινες ζωές και σε υλικές ζημιές κατά την αντίσταση εναντίον των δυνάμεων Κατοχής 1941-1944

Ως μαρτυρικά χωριά από τη ναζιστική θηριωδία την περίοδο της Κατοχής χαρακτηρίζονται 9 κοινότητες της ελληνικής επικράτειας με προεδρικό διάταγμα της 11ης Μαρτίου.

Ύστερα από σχετική γνωμοδότηση του Συμβουλίου της Επικρατείας και πρόταση του υπουργού Εσωτερικών Τάκη Θεοδωρικάκου τα χωριά, που έχουν υποστεί μεγάλες καταστροφές σε ανθρώπινες ζωές και σε υλικές ζημιές κατά την αντίσταση εναντίον των δυνάμεων Κατοχής 1941-1944 και χαρακτηρίζονται ως μαρτυρικά είναι τα ακόλουθα:
Η κοινότητα Λάγκας (πρώην τοπική κοινότητα Λάγκας) της δημοτικής ενότητας Άργους Ορεστικού του Δήμου Άργους Ορεστικού Νομού Καστοριάς,

η κοινότητα Γέρμα (πρώην τοπική κοινότητα Γέρμα) της δημοτικής ενότητας Ίωνος Δραγούμη του Δήμου Άργους Ορεστικού Νομού Καστοριάς,

η κοινότητα Κοσματίου (πρώην τοπική κοινότητα Κοσματίου) της δημοτικής ενότητας Θεόδωρου Ζιάκα του Δήμου Γρεβενών Νομού Γρεβενών,

η κοινότητα Κρυοπηγής (πρώην τοπική κοινότητα Κρυοπηγής) της δημοτικής ενότητας Ζαλόγγου του Δήμου Πρέβεζας Νομού Πρέβεζας. 23 κάτοικοι του χωριού, που είχαν συλληφθεί απο τους Γερμανους, ώς μέλη του ΕΑΜ-ΕΛΑΣ και είχαν μεταφερθεί απο το χωριό τους στο Αγρίνιο, είχαν εκτελεστεί την “μαύρη” Μεγάλη Παρασκευή του 1944, στην Αγία Τριάδα Αγρινίου.

η κοινότητα Σαρανταπόρου (πρώην τοπική κοινότητα Σαρανταπόρου) της δημοτικής ενότητας Σαρανταπόρου του Δήμου Ελασσόνας Νομού Λάρισας,

η κοινότητα Αγίου Θωμά (πρώην τοπική κοινότητα Αγίου Θωμά) της δημοτικής ενότητας Οινοφύτων του Δήμου Τανάγρας Νομού Βοιωτίας,

η κοινότητα Μενδενίτσης (πρώην τοπική κοινότητα Μενδενίτσης) της δημοτικής ενότητας Μώλου του Δήμου Καμένων Βούρλων Νομού Φθιώτιδας,

η κοινότητα Κοσμά (πρώην τοπική κοινότητα Κοσμά) της δημοτικής ενότητας Κοσμά του Δήμου Νότιας Κυνουρίας Νομού Αρκαδίας,

η κοινότητα Γερακίου (πρώην τοπική κοινότητα Γερακίου) της δημοτικής ενότητας Αμαλιάδος του Δήμου Ήλιδας Νομού Ηλείας χαρακτηρίζονται ως μαρτυρικά χωριά.