φωτο: Η συνοριακή γραμμή Αχελώου-Σπερχειού του 1830

Το αίτημα Λεοπόλδου για το Αγρίνιο και η παραίτησή του.

Του Λίνου Υφαντή,

Στις 3 Φεβρουαρίου  1830 υπογράφτηκε το πρωτόκολλο ανεξαρτησίας του Λονδίνου. Αυτό όριζε για πρώτη φορά την ανεξαρτησία του Ελληνικού κράτους και τα πρώτα του σύνορα. Η συνοριακή γραμμή όμως ήταν σχεδιασμένη εξαιρετικά δυσμενώς για το νέο Ελληνικό κράτος, του οποίου τα σύνορα ορίζονταν στους ποταμούς Αχελώος δυτικά και Σπερχείος ανατολικά.

Αν και αυτό είναι γνωστό, αξίζει τον κόπο να γίνει μια προσπάθεια αναπαράστασης της συνοριακής γραμμής αυτής στην Δυτική Ελλάδα. Όπως αναφέρει συγκεκριμένα το πρωτόκολλο του Λονδίνου “ η καθοριστική γραμμή των συνόρων της Ελλάδος, αρχόμενη από τας εκβολάς του Ασπροποτάμου ( Αχελώου), θέλει να ανατρέξει τον ποταμόν αυτόν μέχρι κατέναντι της λίμνης του Αγγελοκάστρου και διασχίσασα τόσον αυτήν την λίμνην, όσο και τας του Βραχωρίου και της Σαυροβίτσας, θέλει καταλήξει εις το όρος Αρτοτίνα, εξ ού θέλει ακολουθήσει την κορυφήν του Όρους Οίτης μέχρι του κόλπου του Ζητουνίουν ( Λαμίας), εις τον οποίον θέλει καταλήξει κατά τας εκβολάς του Σπερχειού”.

Με βάση το απόσπασμα αυτό σχεδιάστηκαν τα σύνορα στην παραπάνω εικόνα. Φυσικά δεν υπάρχει ακρίβεια στην παραπάνω περιγραφή διότι ενώ “ανατρέχουν τον ποταμό Αχελώου” σταματούν “κατέναντι” της λίμνης του Αγγελοκάστρου δγλαδή τη Λυσιμαχεία. Ο όρος “κατέναντι” είναι πολύ σχετικός. Αν τον συνδυάσουμε με τον όρο “διασχίσασα” τότε τα σύνορα έτεμναν τόσο στη Λυσιμαχεία όσο και τη σημερινή Τριχωνίδα, η οποία αναφέρεται ως λίμνη Βραχωρίου. Άρα ο Αιτωλικός κάμπος από τα Καλύβια και πάνω ήταν εκτός.

Όπως αντιλαμβάνεστε, μόνο απογοήτευση ένιωθαν οι Έλληνες εκείνη την περίοδο, βλέποντας περιοχές- γενέτειρες πολλών αγωνιστών όπως η Ευρυτανία, Ορεινή Τριχωνίδα, Βάλτος και Ξηρόμερο να είναι εκτός. Δικαιολογημένα λοιπόν προέβαλλαν τότε ως επιχείρημα ότι τους μήνες που ο Αχελώος θα είχε χαμηλή στάθμη, ανά πάσα ώρα και στιγμή οι Οθωμανοί θα μπορούσαν να προελάσουν στο Αιτωλικό και στο Μεσολόγγι.

Στην πράξη τα σύνορα αυτά δεν εφαρμόστηκαν ποτέ, διότι ολόκληρη η Αιτωλοακαρνανία ελέγχονταν από τους Έλληνες επαναστάτες. Αυτοί απείλησαν φυσικά ότι θα παρέδιδαν την Αιτωλοακαρνανία μόνοι με τα όπλα. Από την άλλη η μυστική διπλωματία οργίαζε. Ο Λεοπόλδος Α΄του Βελγίου δεν δέχτηκε ποτέ τον Ελληνικό θρόνο και ένας από τους λόγους ήταν ότι οι μεγάλες δυνάμεις αρνήθηκαν βελτίωση των συνόρων που περιλάμβανε έστω μόνο το Αγρίνιο.

Τελικά τα σύνορα άλλαξαν το 1832. Ως συνοριακή γραμμή ορίστηκε εκείνη του Αμβρακικού-Παγασητικού. Σε αυτό είχε συμβάλλει κατά πολύ και ο Ιωάννης Καποδίστριας, πρώτος κυβερνήτης της Ελλάδος, ο οποίος δεν πρόλαβε να δει το όραμα του να υλοποιείται, αφού δολοφονήθηκε το 1831.

Με πληροφορίες από: Σπυρίδων Τρικούπης, Η ιστορία της Ελληνικής Επαναστάσεως.

agrinionews.gr