Φωτο άρθρου: Στατήρας του κοινού των Αιτωλών μετά την απόκρουση των Γαλατών. Παριστάνει γυναικεία μορφή που συμβολίζει την Αιτωλία να πατά σε γαλατικές ασπίδες.

Του Λίνου Υφαντή.

Στην αρχαία Αιτωλία καταλογίζεται ότι είχε την γυναίκα σε περίοπτη θέση. Όχι με το νόημα της βιομηχανικής εποχής και της χθεσινής “γιορτής” της 8ης Μαρτίου, αλλά με την οπτική του a priori αυτοχειραφετημένου ρόλου των αρχαίων κοινωνιών.

Στην αρχαία Αιτωλία οι γυναίκες επαίρονται για τρία πράγματα:

• Πολλές από αυτές απελευθέρωναν δούλους . Το αποδεικνύουν επιγραφικές έρευνες. Καταλογίζεται λοιπόν σε αυτές μια προχωρημένη για την εποχή κοινωνική ευαισθησία σε μια κοινωνία που η δουλεία ήταν ένα taboo.
• Kατείχαν δημόσια αξιώματα. Ένα παράδειγμα είναι μια γυναίκα, η  Λάνασσα, η οποία καταγράφεται ότι κατείχε το αξίωμα του ορφανοφύλακα. Σημαντικό για την εποχή, καθώς  τα καθήκοντα του συγκεκριμένου αξιώματος προέβλεπαν την επίβλεψη όχι μόνο ορφανών του πολέμου αλλά και των περιουσιών τους. Η Λάνασσα λοιπόν επιλέχθηκε αντί κάποιου άνδρα για το αξίωμα αυτό από τους Ναυπάκτιους.
• Οι Αιτωλές γυναίκες απέκρουσαν την εισβολή των άγριων και βάρβαρων Γαλατών στα Κοκκάλια,  παίρνοντας  εκδίκηση  για σφαγές που διέπραξαν, όπως στο Κάλλιο. Η μάχη στα Κοκκάλια θεωρείται εφάμιλλη με εκείνες των Περσών, καθώς οι Γαλάτες ήταν ανίκητοι έως τότε και αριθμούσαν τους 40.000: “συνεστρατεύοντο δέ σφισι καὶ αἱ γυναῖκες ἑκουσίως, πλέον ἐς τοὺς Γαλάτας καὶ τῶν ἀνδρῶν τῷ θυμῷ χρώμεναι….  Μαζί μ’ αυτούς συστρατεύονταν εθελοντικά και οι γυναίκες οι οποίες ήταν ακόμη περισσότερο εξαγριωμένες με τους Γαλάτες, απ’ ότι οι άνδρες……..” αναφέρει ο Πλούταρχος.

Για τους τρεις παραπάνω λόγους η χειραφέτηση ήταν κάτι αυτονόητο, ετοιμοπόλεμο στο χρόνο που άρμοζε, και φυσικά  δεν χρειάζονταν κάποια γιορτή.  Σε αυτά μπορούμε να προσθέσουμε και την τιμωρία της Ορθοβούλης, η οποία σκότωσε τον άνδρα της. Αντί όμως φυλάκισης ή θανάτου, απλά την εξόρισαν, κάτι που καταδεικνύει τον τρόπο που αντιμετώπιζε η δικαιοσύνη εγκλήματα, παρόλο που πράττονταν από γυναίκα. Και φυσικά κλείνουμε  με την πιο αισθησιακή αποτύπωση της γυναίκας στην αρχαία Αιτωλία, που έχουμε αναφερθεί ξανά εδώ.Πρόκειται για σχέδιο πολύτιμης πέτρας  δακτυλιδιού που βρέθηκε στο Αρχαίο Τριχώνιο. Η αναπαράσταση της γυναίκας, πιθανόν Μούσας,  εντυπωσιάζει. Το εύρημα σώζεται στο αρχαιολογικό μουσείο Αθηνών και αντίγραφο του σώζεται στο καινούργιο αρχαιολογικό μουσείο του Θέρμου όπου εκεί μπορείτε να διαβάσετε περισσότερα για την «Αιτωλική Αφροδίτη».  Πληροφορίες για το εύρημα υπάρχουν στο βιβλίο Τριχόνιον-Άκραι-Μετάπα Αιτωλών πόλεις.

Με πληροφορίες από: Κώστας Μαντάς, Δρ Ιστορίας, Πανεπιστημίου Μπρίστολ, Γυναίκα και Πολιτική στην Αρχαία Ελλάδα και Ρώμη

agrinionews.gr