Γράφει ο Λίνος Υφαντής
Το όραμα των Ρώσων πέρασε και από την Αιτωλοακαρνανία
1770. Η Μεγάλη Αικατερινή, τσαρίνα της Ρωσίας αποφάσισε να επιχειρήσει τον ακρωτηριασμό της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Στόχος της οι χριστιανικοί πληθυσμοί να δημιουργήσουν δύο κράτη ( άραγε ποια).
Καλύτερος σύμμαχος λοιπόν δεν θα μπορούσε να είναι οι Έλληνες και η δίψα για λευτεριά. Και ακόμα καλύτερα, οι Ρώσοι εκείνη την εποχή μπορούσαν να ελπίζουν κυρίως στους ετοιμοπόλεμους οπλαρχηγούς, πολλοί εκ των οποίων βρίσκονταν στη σημερινή Αιτωλοακαρνανία ( τότε λεγόνταν Κάρλελι).
Χρήστος Γρίβας στο Ξηρόμερο, Σταθάς Γεροδήμος στο Βάλτο, Γεώργιος Γουλιμής στο Αγγελόκαστρο, Παναγιώτης Παλαμάς στο Αιτωλικό, Σισμάνης στη Ναύπακτο ξεσήκωσαν το λαό των επαρχιών τους.
Γιατί οι Αιτωλοακαρνάνες ήταν φιλικοί στους Ρώσους
Πρώτα από όλα, στο Ρώσικο στρατό υπηρετούσαν υψηλόβαθμοι Αιτωλοακαρνάνες στρατιωτικοί. Χαρακτηριστικά παραδείγματα ο Νικήτας από τα Βλυζιανά Ξηρομέρου και ο Γεώργιος Σταθάς, που τον φώναζαν μάλιστα και Μοσχοβίτη. Είχαν προηγηθεί συμμετοχή των Ελλήνων στη Ναυμαχία της Ναυπάκτου 1571, του 1585 με τον Μπούα Σπάτα Γρίβα αλλά και στις Ενετοτουρκικές διενέξεις με τον Μοροζίνι το 1684. Σε αυτά συγκαταλέγουμε και δευτερεύοντα γεγονότα όπως η εξολόθρευση τούρκικου καραβανιού με μεγάλη ποσότητα χαρατσίου το 1530 στην Κλόκοβα ( Παλιοβούνα) και η διακοπή για μεγάλο διάστημα της επικοινωνίας Ξηρομέρου με Οθωμανική διοίκηση.
Εκκλησία και προφητείες ο βασικός πυλώνας Ρωσοφιλίας.
Στην Αιτωλοακαρνανία η επιρροή της εκκλησίας ήταν μεγάλη. Εξίσου μεγάλες ήταν και οι επαφές της Εκκλησίας με τους Ρώσους. Ο ρωσόφιλος δίαυλος «εκκλησία» λοιπόν είχε ιδιαίτερη απήχηση στην Αιτωλοακαρνανία. Κύριο εργαλείο σε αναλφάβητο κοινό αναδείχθηκαν οι προφητείες. Επιστρατεύτηκαν οι λαϊκές φυλλάδες του Αγαθαγγέλου και η οπτασία του Ιερομόναχου Αγαθαγέλλου, που όλες προφήτευαν ρωσοτουρκικό πόλεμο και διαμελισμό της Οθωμανικής αυτοκρατορίας. Κυκλοφορούσαν ευρέως σε χειρόγραφα και προφήτευαν τον ερχομό του «Ξανθού Γένους».
Πως οι προφητείες έκαναν τον κόσμο να πάρει τα όπλα.
Τα χειρόγραφα που κυκλοφορούσαν, οι ιεροκήρυκες και διδάσκαλοι όπως ο Παναγιώτης Παλαμάς διοχέτευαν την ελπίδα της διάλυσης της Οθωμανικής αυτοκρατορίας ξεσηκώνοντας τον κόσμο. Χαρακτηριστικά ο Παλαμάς το κατάφερε στο Μεσολόγγι. Ο κόσμος πιστεύοντας ότι οι Προφητείες θα επαληθευτούν, θεωρούσε θετική την έκβαση μιας πολεμικής αναμέτρησης. Για αυτό δεν δίσταζε να συμμετέχει στα κινήματα.
Η θέση του Κοσμά Αιτωλού.
Το χειροπιαστό έργο του Κοσμά Αιτωλού ήταν η σφυρηλάτηση της Ελληνικής Εθνικής Συνείδησης. Το κατάφερε με την διδασκαλία της Ελληνικής Γλώσσας και το Εκπαιδευτικό έργο. Αυτά είναι τεκμηριωμένα. Ο Κοσμάς Αιτωλός και ο αδελφός του Χρύσανθος κατηγορήθηκαν ως Ρωσόφιλοι. Αν κρίνουμε όμως το έργο του, πρωτίστως ο Κοσμάς ο Αιτωλός νοιάζονταν για την αφύπνιση της Ελληνικής Εθνικής Συνείδησης χωρίς να προσκολληθεί κάπου.
Το τραγικό τέλος των φρούδων ελπίδων.
Δυστυχώς η Οθωμανική αυτοκρατορία δεν διαλύθηκε τότε, αλλά 200 χρόνια μετά. Οι επαναστατημένοι Έλληνες εξολοθρεύτηκαν. Ο Γουλιμής και οι Γριβαίοι είχαν τραγικό τέλος. Η ονομασία «Κόκκαλα των Γριβαίων» στο Αγγελόκαστρο μαρτυρεί την συμφορά. Αλβανοί και Οθωμανοί έκαψαν και λεηλάτησαν Βραχώρι, Αιτωλικό, Μεσολόγγι. Η Αιτωλοακαρνανία ερημώθηκε.
Μέσα από το πάθημα αυτό οι Έλληνες κατάλαβαν ότι μόνο με την ορθή λογική και ορθή θρησκευτική πίστη μπορούν να ελευθερωθούν. Αλλιώς ο κίνδυνος να μην κρίνουν σωστά τις υπάρχουσες γεωπολιτικές συνθήκες είναι πολύ ορατός.
agrinionews.gr