Εκτύπωση αυτής της σελίδας
Πέμπτη, 09 Απριλίου 2020 18:11

Κυρα– Βγένα, η Κυρά του όρους Παναιτωλικού

Του δρ. Θωμά Γ. Καραντζίνη, Προέδρου Κοινότητας Κυρα-Βγένας*

1.Ιστορικές  προσεγγίσεις

Στη δυτική κορυφή του Παναιτωλικού δεσπόζει αγέρωχα και δαντελωτά ο ορθόστηθoς όγκος της Κυρα- Βγένας. Η κορυφή της (1927μ) έδωσε το όνομά της στο βουνό, και πολύ αργότερα και στο χωριό που είναι στους πρόποδες της  δυτικής του πλευράς.

Κυρα-Βγένα, όνομα συνυφασμένο παλιότερα στους Βραχωρίτες και σήμερα στους Αγρινιώτες με τα χιόνια της. «Χιονίζει στην Κυρα-Βγένα» λένε οι νεότεροι ή «να’χεις τη λευκότητα της Κυρα-Βγένας» λέγανε οι γεροντότεροι. Ο Μπάϋρον παρατήρησε όταν αντίκρυσε το μοναδικό θέαμα: «Στην Κυρα-Βγένα είναι η αιωνιότητα του χειμώνα, στους πρόποδες η αιώνια άνοιξη και στον κάμπο του Βραχωριού το αιώνιο καλοκαίρι»(1).

Κατά καιρούς διάφοροι περιπατητές και αξιόλογοι λόγιοι  αλλά και ντόπιοι επιχείρησαν να δικαιολογήσουν το όνομα ΚΥΡΑ-ΒΓΕΝΑ. Ο Θεόδωρος Α. Χαβέλλας στην «Ιστορία των Αιτωλών» γράφει: «διελθόντες δε τας γεφύρας εμβαίνομεν εις το μέγα αιτωλικόν  πεδίον, όπερ πιθανώς την παλαιάν παραχελωϊτιδα απετέλει, και του οποίου προς το βορειοανατολικόν  επίκειται όρος υψηλόν, όπερ οι αρχαίοι Παναιτωλικόν  εκάλουν, νυν δε Κυρα- βγένα καλείται, πολύ πιθανώς υπό τινος αρχοντίσσης  Κυρίας Ευγενίας καταφυγούσης  εκεί σε κατά τους βυζαντινούς χρόνους»(2).

Ο  λόγιος Διονύσης Πύρρος ο Θετταλός(1777-1853)  γράφει στο έργο του «Ελλάδας περιήγησης – Αιτωλικά»: «όρη και βουνά της Αιτωλίας είναι ο κόραξ, όστις τανύν της Κυρά Βιέννας βουνό λέγεται» (3).

Ο Άγγλος συνταγματάρχης WilliamM. Leake (1777-1860) γράφει: «Απ΄ την κορυφή έχομε μπροστά μας το μεγάλο όρος «Βγιένα» ή «Κυρά Ευγενία», ονομασία που ,κατά τους καλόγηρους του Βλοχού προήλθε από μια «βασιλοπούλα  Ευγενία», η οποία κυνηγημένη από τους εχθρούς της κρύφτηκε σε μια σπηλιά λίγο πιο κάτω από της κορυφής της και εκεί πέθανε(4).

Ο W.Woodhouse στο σύγγραμμά του Aetolia (1897) περιγράφει: «το όρος Παναιτωλικόν ως “Viena” και επεξηγεί ότι αποτελεί μια ερμηνεία της Κυρίας Ευγενίας.  Και συνεχίζει,  ότι  για την  ιστορία της Ευγενίας η  παράδοση είναι «σιωπηλή» (5).

Νεότερες αναφορές για το τοπωνύμιο «Κυρα- Βγένα» έχομε από την εποχή των αρματολών και των κλεφτών στην περίοδο της τουρκοκρατίας. Ένας σημαντικός κλέφτης από το χωριό Σομπονίκο(σημερινό Νερομάνα) ήταν ο Κίτσος Πλάκας. Ο Κίτσος Πλάκας έδρασε ως κλέφτης στην ορεινή περιοχή της Τριχωνίδας. Ως ορμητήριο ο Κίτσος Πλάκας είχε τον Δρυμώνα Θέρμου, όπου και εκεί εστίασε τη δράση του(6). Η μάνα του Κίτσου λέγονταν Βγενή, ήταν από τη γενιά των Χιονάδων της Χειμάρας και ήταν όμορφη και ξακουστή γυναίκα(7). Οι Χιοναίοι ζούσαν στο Σομπονίκου προ των Ορλωφικών (1770), όπου ο Αλή Πασάς των Ιωαννίνων όρισε τον πατέρα της Κώστα,  Κοτσάμπαση του Σομπονίκου(Έλληνας αξιωματούχος, που τον διόριζε ο πασάς για να μαζεύει τους φόρους). Ο Κώστας Χιονάς είχε δύο κόρες, την Γαρούφω, που την πάτρεψε με κάποιον Ρεπανίδα και την Ευγενία, που την πάντρεψε στο Σουμπονίκο με τον προύχοντα από την Πλάκα Ηπείρου, τον Δημήτρη Πλάκα. Από το γάμο τους γεννήθηκαν  ο Κίτσος και η Γιαννούλα. Ο σύζυγός της, Δημήτρης Πλάκας σκοτώθηκε στην Χειμάρα, όπου πήγαινε ως μεγαλέμπορος, ενώ ο γιος της Κίτσος σκοτώθηκε από Τουρκοαλβανούς σε ενέδρα στο ποταμό Φιδάκι (παραπόταμος του ποταμού Εύηνου), στο δρόμο προς Μπερίκο, το έτος 1817(8).  Ο Κίτσος Πλάκας από νεαρή ηλικία είχε πάρε την απόφαση να ακολουθήσει την κλεφτική ζωή και ζούσε με μια μικρή ομάδα έμπιστων στον Κατελάνο, αλλά σε ηλικία 34 ετών σκοτώθηκε σε ενέδρα, όπως προαναφέραμε. Μετά το χαμό του γιού της, η Ευγενία (Βγένα) κρύφτηκε με τη κόρη της Γιαννούλα στο βουνό της Κυρα- Βγένας.

Δύο δημοτικά τραγούδια είναι συνυφασμένα με την Βγενή,  κατά τον ερευνητή – λαογράφο Κώστα Δ. Μαραγιάννη: «Του Κίτσου  η μάνα κάθονταν στην άκρη στο ποτάμι, με το ποτάμι μάλωνε και το πετροβολούσε»(9), και το ακόλουθο: «Νόλες οι δα- τσατσούλα Βγένα, νόλες οι δάφνες είναι δάφνες. Κι όλες οι μαυρομάτες, νόλες φιλί μου δώσαν κ’ ύστερα το μετανοιώσαν. Και μια μικρή, τσατσούλα Βγένα, κι μια μικρή δαφνούλα δε μπορώ να τη γελάσω,  το χεράκι της να πιάσω»(10). Το πρώτο τραγούδι έχει αναφορά τον ποταμό Εύηνο γιατί δεν μπορούσε η Βγενή να τον διαβεί και να πάρει τον σκοτωμένο γιο της και τ’ άρματά του και το δεύτερο αναφέρεται στην ομορφιά της (της Βγένας), που κανένα λεβεντόπαιδο της εποχής, μετά τον θάνατο του άντρα της δεν μπορούσε να την κατακτήσει.

Η Κυρα- Βγένα με την ειδυλλιακή της ομορφιά ενέπνευσε κατά καιρούς και διάφορους λογοτέχνες. Ο Woodhouse γράφει: «Η μοναδική ομορφιά του όρους Κυρα-Βγένα, όπως φαίνεται από το Αγρίνιο, συνεχώς μας ελκύει προς τα ανατολικά. Η μεγάλη του πυραμίδα είναι ενδεικτική, όπως όλων των μεγάλων βουνών. Ποτέ δεν είδα τόσο ωραία βουνά σαν της  Κυρα Βγένας»(11)

Ο ποιητής  Κώστας Δημάδης γράφει: «να η παπαδιά στον έπαχτο με τα πολλά τ’αηδόνια,  Κυρα-Βγένα και Περγαντί με τ΄άσπρα σας τα χιόνια»(12).

Και ο Πέτρος Δήμας εξιστορεί  «τα πρωτοβρόχια αρχίσανε νωρίς στην Κυρα-Βγένα».

Εν κατακλείδι

Υπάρχουν καταγεγραμμένες δύο ιστορίες για το τοπωνύμιο ΚΥΡΑ-ΒΓΕΝΑ.

Η πρώτη αναφέρεται στην αρχόντισσα Κυρα Ευγενία που κατέφυγε στο βουνό Παναιτωλικό κατά τους βυζαντινούς χρόνους  κυνηγημένη για να κρυφτεί, όπου έκτοτε αποκαλούσαν τη βουνοκορφή Κυρα- Βγένα.

Η δεύτερη αναφέρεται  για τη μάνα του αρματολού  Κίτσου Πλάκα, τη Βγενή,  που και αυτή κρύφτηκε για μεγάλο διάστημα μετά το σκοτωμό του γιού της στο όρος Παναιτωλικό.

Συμπεραίνεται ότι:

  • Το τοπωνύμιο Κυρα- Βγένα σχετίζεται με τη πρώτη ιστορία προς τιμή της αρχόντισσας Ευγενίας, καθότι η βουνοκορυφή του Παναιτωλικού ονομάζονταν ΚΥΡΑ-ΒΓΕΝΑ πολύ πριν της Βγένας, της μάνας του Κίτσου Πλάκα.
  • Το Χωριό ΚΥΡΑ-ΒΓΕΝΑ, ονοματολογία που δώσανε το 1933 οι τότε διοικούντες του χωριού, σε αντικατάσταση του υπάρχοντος ονόματος «Αχόμαυρχος», φαίνεται να σχετίζεται με το υπάρχον όνομα της κορυφής «Κυρα-βγένας» του όρους Παναιτωλικού, προς τιμή πάντοτε της μεγάλης αρχόντισσας Ευγενίας.

Θα τολμούσα να εκφράσω το θαυμασμό μου σε αυτή τη σοφή τους απόφαση, αν λάβουμε υπόψη το γεγονός ότι στη περιοχή της Αιτωλίας δύο ήταν οι αρχόντισσες: Η Κυρά Ευγενία του Παναιτωλικού και η Κυρά Ειρήνη, η οποία συνέδεσε το όνομά της με το ομώνυμο κάστρο (που είναι η βυζαντινή φάση της αρχαίας Πλευρώνας) (13).

  1. Η απαρχή του οικισμού“Κυρα- Βγένα”, πρώην “Αχόμαυρος”

Κυρα-Βγένα, πανέμορφο και καταπράσινο χωριό, χτισμένο στους πρόποδες του Παναιτωλικού, διασχίζεται από τους ξεροπόταμους «Λαγκαδάκι» και «Μηλικοκιά». Η αναζήτηση των απαρχών του οικισμού κυμαίνεται μεταξύ των ισχνών ιστορικών πηγών και του θρύλου. Ωστόσο, η επικρατέστερη άποψη είναι ότι πρωτοκατοικήθηκε γύρω στα 1770 – 1780 από τα αδέρφια Κερασιωτάκη, τον Γιωργάκη, τον Θύμιο, τον Γιάννη και τον Νάσιο. Φαίνεται ότι προήλθαν κατ’ άλλους από τη Πελοπόννησο και κατ’ άλλους από το  Παλιοχώρι (βρίσκεται στα βόρεια του χωριού Κυρα-Βγένα, ακριβώς στους πρόποδες του όρους Παναιτωλικού).

Σχετικά με την τύχη του Παλιοχωρίου υπάρχουν δύο εκδοχές.

Κατά την πρώτη εκδοχή, οι Παλιοχωρίτες, όπως και κάτοικοι άλλων χωριών της ευρύτερης περιοχής του Βραχωρίου, συμμετείχαν στην επανάσταση των Ορλωφικών κατά των Τούρκων το 1970,  που σήκωσε ο Γιώργος Γουλιμής από το Αγγελόκαστρο. Η επανάσταση καταπνίχτηκε από τους τούρκους του Βραχωρίου, ενισχυόμενοι με τμήμα Αλβανών από την Ήπειρο. Ο Γουλιμής έπεσε μαχόμενος στο Αγγελόκαστρο και οι Τούρκοι προέβησαν σε αντίποινα, καταστρέφοντας τα χωριά που συμμετείχαν στην επανάσταση.  Στα χωριά αυτά ήταν και το Παλιοχώρι.

Κατά τη δεύτερη εκδοχή, επί εποχής Μουχτάρ Πασά (περιοχή Μουχταρίνα Βαρειάς), τα γύρω χωριά πλήρωναν κεφαλικό φόρο και οι Παλιοχωρίτες μη αντέχοντας αυτό το μέτρο κατάσφαξαν την τούρκικη αποστολή.  Φοβούμενοι εκδίκηση εγκατέλειψαν το χωριό τους, άλλοι τραβώντας το δρόμο προς τη Ναύπακτο και άλλοι προς Λαμία(14).

Από το Παλιοχώρι σήμερα σώζεται η εκκλησία της Παναγίας, η οποία ανακαινισμένη λειτουργεί στις 15 Αυγούστου  από τους Κυρα-Βγενιώτες. Σώζονται επίσης ίχνη από ερείπια σπιτιών.

Σχετικά τώρα με τα αδέρφια Κερασιωτάκη, προκειμένου να γλιτώσουν από τους Τούρκους άλλαξαν τα ονόματά τους για να δείξουν ότι αποτελούσαν διαφορετικές οικογένειες. Ο Γιωργάκης ονομάστηκε Αυγέρης, ο Θύμιος Ευθυμίου, ο Γιάννης Παλιούρας και ο Νάσιος Κερασιώτης. Εγκαταστάθηκαν κοντά στην Μηλιόβρυση για να εξασφαλίσουν το νερό και ο καθένας πήρε από μια πεζούλα για την αυτοσυντήρησή του. Σήμερα ο Γιάννης Ν. Αυγέρης αφηγείται,  ότι ο Αυγέρης πήρε διπλό μερίδιο γης για τον εξής λόγο: Το 1826, παραμονές της μεγάλης εξόδου του Μεσολογγίου, ο Καραϊσκάκης με τους άνδρες του συνάντησε στο Παλιοχώρι τα αδέρφια Αυγέρη και Κερασιώτη που βοσκούσαν τα ζωντανά τους. Τα διέταξε να μεταβεί ένας από τους δυο τους στο Μεσολόγγι και να παραδώσει γραπτό μήνυμα στον Μακρή, όπου ανέφερε ότι θα τους συναντήσει με ενισχύσεις μετά την έξοδο στο όρος Ζυγό(Αράκυνθος). Τα αδέρφια έριξαν κλήρο, υποσχόμενοι ότι όποιος κληρωθεί, είτε γυρίσει ζωντανός είτε όχι,  η οικογένειά του θα έπαιρνε διπλό μερίδιο γης. Ο κλήρος έπεσε στον Αυγέρη, ο οποίος κατάφερε και παρέδωσε το γραπτό μήνυμα στον Μακρή και έφερε και απαντητική επιστολή στον Καραϊσκάκη, που βρισκόταν στα οχυρά του Προυσού. Η συμφωνία τηρήθηκε και έτσι ο Αυγέρης πήρε διπλό μερίδιο γης.

Ο οικισμός πρωτονομάστηκε Αχόμαυρος, κατ΄άλλους σημαίνει μικρό χωριό κοντά στο ρέμα και κατ’ άλλους  ερμηνεύει το μεγάλο «αχ ο μαύρος» που βροντοφώναζαν οι Παλιοχωρίτες  με  την εγκατάλειψη της πατρικής τους γης,

Το όνομα Αχόμαυρος το βρίσκομε ανάμεσα στα εκατόν έντεκα χωριά που ο ντερβετζής πασάς  της Δυτικής Ελλάδας Αλής Τεπελενλής (γενικός επόπτης της ασφαλείας των διαβάσεων) τα «αγόρασε»  γύρω στα 1785,  διότι ήταν χρεωμένα και τα έκανε τσιφλίκια. Συνήθιζε να αγοράζει χωριά που αδυνατούσαν να πληρώσουν διάφορους φόρους. Στην ευρύτερη περιοχή του Βλοχού χρεωμένα χωριά αναφέρονται μεταξύ των άλλων : Σπολάιτα, Βελάουστα , Κερασιά, Σιτόμενα, Αχόμαυρος, Ζελιχοβο, Βλοχός, Λιγόστιανα, Καινούργιο, Λυκοχώρι και άλλα (15).

Εν κατακλείδι

Το χωριό Κυρα-Βγένα (αρχικά Αχόμαυρος) πρωτοκατοικήθηκε γύρω στα 1770, εποχή περίπου που καταστράφηκε το Παλιοχώρι. Οι Παλιοχωρίτες φαίνεται να συμμετείχαν στη επανάσταση των Ορλωφικών με συνέπεια να καταστραφούν από τους Τούρκους.

Οι πρώτοι κάτοικοι του οικισμού ήταν τα αδέρφια Κερασιωτάκη και πιθανότατα να προήλθαν από τους κυνηγημένους Παλιοχωρίτες.

  1. Διοικητική εξέλιξη της Κυρα-Βγένας(16)

Α. Το αρχικό όνομα του οικισμού ήταν Αχόμαυρος (ΦΕΚ 19Α – 07/12/1835).Ο οικισμός αρχικά προσαρτάται στο δήμο Ζακωνίνων. Αναλυτικότερα η πρώτη περίοδος έχει ως εξής:

Μετά την σύσταση του νέου Ελληνικού κράτους η διαίρεση της χώρας σε διοικητικές περιφέρειες έγινε με Βασιλικά Διατάγματα (ΒΔ), που εκδόθηκαν το 1833.  Ο νομός Ακαρνανίας και Αιτωλίας σχηματίστηκε με το ΒΔ της 3ης (15) Απριλίου 1833(ΦΕΚ 12) και αποτελούνταν από πέντε επαρχίες, οι οποίες ήταν οι εξής:

  • Ακαρνανίας, με έδρα το Δραγαμέστον (Αστακό)
  • Μεσολογγίου, με έδρα το Μεσολόγγι
  • Ναυπακτίας, με έδρα την Ναύπακτο
  • Αγρινίου, με έδρα το Βραχώριον (Αγρίνιο)
  • Καλλίδρομο, με έδρα το Καρπενήσι (Καλλίδρομο)

Με το ΒΔ της 1ης (13) Οκτωβρίου 1835 (ΦΕΚ 19) σχηματίστηκαν οι 21 δήμοι, που αποτελούσαν τις παραπάνω επαρχίες.

Ιδιαίτερα στην επαρχία Αγρινίουμε το ΒΔ.της 1ης (13) Οκτωβρίου 1835 (ΦΕΚ 19)υπάγονταν οι ακόλουθοι δήμοι:

Αγρινίου, Θέρμου (Θεστιέων), Ζακωνίνων, Εφύρας, Ταξιαρχίδος, Παμφίας και Αμβρακίας.

Ειδικότερα στοδήμο Ζακωνίνων υπάγονταν τα: Ζακώνινα, Αχόμαυρος, Λιγόστιανα, Μονή Ζακονίνης και Λυκοχώρι, Νέα Αβώρανη, Μανδάνασσα, Παραβόλα, Τραγάνα, Σκουτερά, Κουτσοπόλακα, Λυκούρεσι, Μαυροβρός, Μπαρλικέικα, Σφήνα και άνω Χαλίκιον.

Συνεπώς το χωριό μας, ως οικισμός, με το όνομα Αχόμαυρος, υπάγονταν στον δήμο Ζακωνίνων (ΒΔ του 1835, ΦΕΚ 19).

Β.Με το ΒΔ της 27ης Νοεμβρίου (9 Δεκεμβρίου) 1840 (ΦΕΚ 5/184)ο δήμος Ζακωνίνων συγχωνεύτηκε με τον δήμο Θέρμο, με έδρα το Λυκοχώρι.

Γ. Με το ΒΔ της 12ηςΜαΐου 1848 (ΦΕΚ 15) η έδρα του δήμου από το Λυκοχώρι μεταφέρθηκε στα Λιγόστιανα.

Δ. Με το ΒΔ της της 3ης Οκτωβρίου 1952 (ΦΕΚ 54) ορίστηκε ως χειμερινή έδρα του δήμου το Καινούργιο και ως θερινή τη Ζελίχοβα.

Ε. Με το ΒΔ της 6ης Ιουλίου 1861 (ΦΕΚ 27) ορίστηκε ως μόνιμη έδρα του δήμου το χωρίο  Λιγοστιανοπαραβόλα.

Ζ. Με το ΒΔ της 8ηςΦεβρουαρίου 1884 (ΦΕΚ 57) μεταφέρθηκε η έδρα στο Καινούργιο και με το ΒΔ της 24ηςΜαΐου 1905 μεταφέρθηκε η έδρα στο Χωριό Παραβόλα.

Η. Με το ΒΔ της 11ης Νοεμβρίου 1908(ΦΕΚ 282) μεταφέρθηκε η έδρα στο Καινούργιο.

Θ. Με το ΒΔ της 25ης Νοεμβρίου 1910 (ΦΕΚ  360) ο δήμος Θέρμου μετονομάστηκε σε δήμο Θεστιέων.

Ι. Στις 20/12/1913 ο οικισμός Αχόμαυρος αποσπάται από την κοινότητα Ζακωνίνων και προσαρτάται στην κοινότητα Παραβόλας, η οποία είχε συσταθεί ως κοινότητα  Παραβόλας με έδρα τον οικισμό Παραβόλας στις 31/08/1912. Ήδη Το όνομα του οικισμού διορθώνεται σε Αχόμοβος

Ι. Στις 23/09/1924 ο οικισμός αποσπάται  από την κοινότητα Παραβόλας και συστήθηκε ως αυτοτελής Κοινότητα Αχομόβου. Ο οικισμός μετονομάζεται σε Αχόμαυρος ΦΕΚ 74Β – 25/09/1926

Κ.Στις 20/02/1933 η Κοινότητα Αχομαύρου μετονομάστηκε σε Κοινότητα Κυρα – Βγένας

Λ. Στις 04/12/1997 η Κοινότητα Κυρα –Βγένας συνενώνεται με τον Δήμο Παραβόλας

Μ. Στις 1-1-2011 η Κοινότητα Κυρα–Βγένας συνενώνεται με τον Δήμο Αγρινίου (Πρόγραμμα Καποδίστριας)

Βιβλιογραφία

  1. Κώστα Τριανταφυλλίδη, «Κυρα-Βγένα, η θρυλική», περιοδ. (ρίζα ΑΓΡΙΝΙΩΤΩΝ), Σεπτέμβριος 1998, τχ 31.
  2. Θεόδωρος Α. Χαβέλλας, «Ιστορία των Αιτωλών», Βιβλίο Α’, σσ 16-17
  3. Διονύσιος Πύρρος ο Θετταλός, «Ελλάδος Περιήγησης – Αιτωλικά». Εισαγωγή –Επιμέλεια – Αντιγραφή υπό Κωνσταντίνου Μπίτα. «Σείριος» 1975, σσ 17
  4. W.M. Leake: «Ταξίδια στη βόρειο Ελλάδα – Η Αιτωλοακαρνανία» (1805). Μεταφρ. Γεωργίου Δ. Στάθη (περ. «Στερεά  Ελλάς» τχ. 68-69, Ιαν-Φεβρ 1975, σσ 25)
  5. William J Woodhouse: «Aetolia», Oxford 1897, σσ 20
  6. Λίνος Υφαντής:  Πατήστε ΕΔΩ
  7. Κώστας Τσαρούχης, «Ό,τι ξέρω για τον τόπο μου», Αγρίνιο, 1966
  8. Κ. Ξυγκάς (2012), «Ο Κίτσος Πλάκας, ο πρωτοπαλίκαρος του Σομπονίκου και η μάνα του η Ευγενή στην προφορική λαϊκή παράδοση», Διεθνές Συνέδριο Τοπικής Ιστορίας και Αρχαιολογίας Τριχωνίας.
  9. Κώστα Δ. Μαραγιάννη, «Το Απόκουρο», Αθήνα, 1979, σελ 73
  10. Κώστα Δ. Μαραγιάννη, «Τραγούδια των χωριών του Θέρμου και των βουνών της Ρούμελης», Αγρίνιο 1966, σελ 21
  11. Χρίστος Ευαγγελάτος, «Η Τριχωνίδα του 1951», (εφημερ «Παναιτωλική), φ 30-10-1969)
  12. Κώστας Δημάδης, «Αθάνατη Ρούμελη», περ. «Αιτωλοακαρνανικά Χρονικά», έτος Α’ απρ. 1956, σελ 69
  13. Ο Κ.Σ.Κώνστας γράφει σχετικά(στο: «Η Κατοχή, από το χρονικόν ενός ακαρνανικού χωριού», σελ 81): Η ονομασία Κάστρο της Κυρά Ρήνης πιστεύονταν πως δόθηκε στο τείχος από την εποχή που η βασίλισσα Ειρήνη, γυναίκα του αυτοκράτορα της Κωνσταντινοπόλεως Ανδρόνικου Παλαιολόγου, ήρθε στην Αιτωλία και κατέφυγε στο κάστρο, ζητώντας να επιβάλλει στον τόπο άρχοντα τον γιο της Ιωάννη.
  14. Θωμάς Γ Καραντζίνης, Οι πρώτοι Κυρα-Βγενιώτες, περιοδικό «δημολογίες- Δήμου Παραβόλας», Απρίλιος 2004, αρ. φ. 3
  15. Γερ. Παπατρέχα, 1991, Ιστορία του Αγρινίου, σελ.198
  16. Ελευθέριος Σκιαδάς (1994): «Ιστορικό διάγραμμα των δήμων της Ελλάδος 1833-1912», Αθήνα. (Ο ιστορικός Σκιαδάς αναφέρει τον οικισμό με την επωνυμία Αχόμαυρος μέχρι το 1933, οπότε μετονομάστηκε ως Κυρα-Βγένα. Απεναντίας το Ινστιτούτο Νεοελληνικών Ερευνών, που μελετάει την περίοδο 1913-1996, αναφέρει τον οικισμό ως Αχόμοβος (παραλλαγή παλιάς ονομασίας Πλατάνια) και ότι η κοινότητα Αχομόβου είχε συγκροτηθεί σε αυτοτελή κοινότητα το 1924 και μετονομάσθηκε σε κοινότητα Αχομαύρου το 1926 (Β74/16-9-1926).

agrinionews.gr

Τελευταία τροποποίηση στις Τετάρτη, 09 Σεπτεμβρίου 2020 00:34