Η Αιτωλοακαρνανία (επίσημη ονομασία: Νομός Αιτωλίας και Ακαρνανίας) είναι ένας από τους πενήντα ένα νομούς της Ελλάδας. Βρίσκεται στο δυτικό μέρος της Ελλάδας. Ο νομός είναι μια ένωση της Αιτωλίας και της Ακαρνανίας. Πρωτεύουσα του νομού είναι το Μεσολόγγι και μεγαλύτερη πόλη και οικονομικό κέντρο το Αγρίνιο. Άλλες σημαντικές πόλεις είναι η Ναύπακτος, το Αιτωλικό, η Αμφιλοχία, η Βόνιτσα, ο Αστακός και το Θέρμο. Η περιοχή είναι συνδεδεμένη από το 2004 με την Πελοπόννησο μέσω της Γέφυρας Ρίου – Αντιρρίου, ενώ συνεχίζει να λειτουργεί, στην ίδια περιοχή, η σύνδεση με Πορθμείο.

Οι νομοί που την περιβάλλουν είναι αυτοί της Λευκάδας στα δυτικά, της Άρτας και της Πρέβεζας στα βόρεια, της Ευρυτανίας στα βορειοανατολικά, της Φωκίδας στα ανατολικά και της Αχαΐας στα νότια. Τα σημαντικότερα λιμάνια του νομού είναι τα λιμάνια του Αστακού, του Μεσολογγίου, της Ναυπάκτου και της Αμφιλοχίας.

Είναι ο μεγαλύτερος νομός σε έκταση και έκτος σε πληθυσμό στην Ελλάδα. Με την εφαρμογή του Προγράμματος «Καλλικράτης» αποτελείται από 7 Δήμους.

Γεωγραφία

Τα νοτιοδυτικά παράλια χαρακτηρίζονται απ' την παρουσία λιμνοθαλασσών, με γνωστότερες αυτές του Μεσολογγίου και του Αιτωλικού. Ο επιεικέστερος και κύριος ποταμός είναι ο Αχελώος ο οποίος αποτελεί το φυσικό όριο ανάμεσα στην Αιτωλία και την Ακαρνανία, ενώ άλλοι αξιόλογοι ποταμοί είναι ο Εύηνος κι ο Μόρνος. Στην ενδοχώρα του νομού δεσπόζει η Τριχωνίδα, η οποία είναι και η μεγαλύτερη λίμνη της Ελλάδας (96 km²). Στο νομό υπάρχουν επίσης οι λίμνες: Αμβρακία, Λυσιμαχία, Οζερός, Βουλκαριά και οι τεχνητές λίμνες του Καστρακίου, των Κρεμαστών και Στράτου. Τα βουνά της Αιτωλοακαρνανίας περιλαμβάνουν το Παναιτωλικό, που είναι το ψηλότερο βουνό του νομού (1.924 μ.) στα βορειοανατολικά, Ακαρνανικά όρη στα δυτικά, τα Όρη Βάλτου στα βορειοδυτικά, το όρος Αράκυνθος (Ζυγός) στα νότια, τα Όρη Ναυπακτίας γνωστά και ως Κράβαρα στα νοτιοανατολικά. Ανάμεσα στα Ναυπάκτια Όρη και το Παναιτωλικό όρος και χωρίς να διακόπτεται ο ορεινός όγκος βρίσκονται τα Όρη Λιδωρικίου. Τέλος, στην Αιτωλοακαρνανία βρίσκεται το σημείο με το χαμηλότερο υψόμετρο στην Ελλάδα με -10 μέτρα από την επιφάνεια της θάλασσας.

Κλίμα

Το κλίμα της ποικίλει από πολύ θερμά καλοκαίρια, με θερμοκρασίες που συχνά ξεπερνούν τους 40 °C, με πολλή υγρασία σε ήπιους χειμώνες στις χαμηλού υψομέτρου περιοχές. Κρύοι χειμώνες κυριαρχούν στις ορεινές περιοχές, ενώ σε ακόμη μεγαλύτερα υψόμετρα, χιόνια καθώς και κρύος καιρός χαρακτηρίζουν τους χειμερινούς μήνες, ενώ τα καλοκαίρια είναι δροσερά.

Οικονομία

Η οικονομία του νομού είναι κυρίως αγροτοκτηνοτροφική, με μεγάλη παραγωγή κυρίως στις νότιες περιοχές. Είναι μια απ' τις κύριες καπνοπαραγωγικές περιοχές της χώρας, ενώ καλλιεργούνται ακόμη ρύζι, όσπρια, δημητριακά, ελιές. Στα νοτιοδυτικά παράλια λειτουργούν ιχθυοκαλλιέργειες ενώ υπάρχουν και μεγάλες αλυκές ειδικά στην περιοχή του Μεσολογγίου. Στον τομέα της κτηνοτροφίας ο νομός κατέχει μια από τις υψηλότερες θέσεις στην εγχώρια παραγωγή χοιρινού κρέατος με σύγχρονες μονάδες στην περιοχή της Βόνιτσας και του Αστακού.

Αρκετοί κάτοικοι των ορεινών περιοχών κυρίως ασχολούνται με την εκτροφή των αιγοπροβάτων κατά τον παραδοσιακό τρόπο καθώς στα μέρη αυτά έχει σταματήσει εντελώς η όποια αγροτική δραστηριότητα. Στην Ορεινή Ναυπακτία τα τελευταία χρόνια με Ευρωπαϊκές επιχορηγήσεις αναπτύσσεται η εκτροφή βοϊδολατών ελευθέρας βοσκής.

Ιστορία

Η περιοχή της Αιτωλοακαρνανίας συνδέεται με μακρόχρονη ιστορία που χάνεται στα βάθη των αιώνων.

Αρχαίοι ιστορικοί όπως ο Θουκυδίδης και γεωγράφοι όπως ο Παυσανίας και Στράβων μας πληροφορούν για το ρόλο που έπαιξε η περιοχή στην αρχαιότητα. Έβγαλε τον μεγαλύτερο τραγουδιστή της δημοτικής μας παράδοσης, τον Τάκη Καρνάβα (γεννήθηκε το 1936 και πέθανε το 1999 στην Κανδήλα Αιτωλοακαρνανίας).

Πολιτική ιστορία

Διοικητικά η Αιτωλοακαρνανία χωριζόταν μέχρι το 1997 σε πέντε επαρχίες:

Προπολεμικά ανήκε και στην Αιτωλοακαρνανία και η επαρχία Ευρυτανίας με πρωτεύουσα το Καρπενήσι.

Πόλεις και χωριά

• Αγρίνιο (μεγαλύτερη πόλη του νομού)
• Αετός
• Αιτωλικό
• Αμφιλοχία
• Αντίρριο
• Αρχοντοχώρι
• Αστακός
• Βάρνακας
• Βόνιτσα
• Γουριά
• Ζευγαράκι
• Θέρμο
• Θύριο
• Καινούργιο
• Κανδήλα
• Καταφύγιο
• Κατούνα
• Κομπωτή
• Κωνωπίνα
• Μενίδι
• Μεσολόγγι (είναι η πρωτεύουσα του νομού Αιτωλοακαρνανίας και αποκαλείται επισήμως Ιερά Πόλη Μεσολογγίου)
• Μοναστηράκι
• Μύτικας
• Ναύπακτος
• Νεοχώρι - Κατοχή
• Πάλαιρος
• Παναιτώλιο
• Παπαδάτου
• Παραβόλα
• Σαρδίνια
• Σταμνά
• Στράτος
• Τερψιθέα
• Τρύφος
• Φυτείες

Για πλήρη κατάλογο των πόλεων και οικισμών του νομού, δείτε επίσης Διοικητική διαίρεση νομού Αιτωλοακαρνανίας (πρόγραμμα Καποδίστριας).

Εκκλησιαστική διαίρεση

Στο Νομό Αιτωλοακαρνανίας υπάρχουν δύο Μητροπόλεις της Εκκλησίας της Ελλάδος:

Προστατευόμενες τοποθεσίες

Το Δέλτα Αχελώου, η λιμνοθάλασσα Μεσολογγίου-Αιτωλικού, οι εκβολές Ευήνου, οι νήσοι Εχινάδες και η νήσος Πεταλάς είναι προστατευόμενοι βιότοποι του Natura 2000, με κωδικό GR2310001, κατά μία συνολική έκταση 356,41 τ.χλμ.^[1][2][3]

πηγή: wikipedia.com